چکیده:
امروزه فضاهای آموزشی یکی از مهمترین کاربری ها در شهرها است و سطوح قابل توجهی از فضای شهر را به خود اختصاص می دهد. با توجه به فعالیت هایی که در این فضاها صورت می گیرد نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. شهر کازرون که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت کمبود مدارس راهنمائی و توزیع ناعادلانه آن به شدت احساس میشود. هدف از انجام این تحقیق تعیین مکانهای مناسب و بعد از آن بهترین مکان برای احداث مدارس راهنمائی جدید در شهر کازرون است. روش پژوهش به کار گرفته شده در این مقاله، روش توصیفی- تحلیلی است. برای این منظور از سامانه اطلاعات جغرافیایی ) (GIS ، مدل همپوشانی شاخص ها( IO ) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) استفاده شده است. در این مقاله با بررسی و ارزیابی معیارهای موردنیاز در مکان یابی مدارس راهنمائی و به کارگیری نقشه های 1:2000 شهر کازرون، ابتدا با توجه به معیارهای لازم برای مدلسازی مکانهای مناسب مدارس، نقشه های معیار تهیه و طبقه بندی مجدد ( Reclassification ) روی آنها انجام گرفت و بعد از آن به روش وزن دهی مقایسه زوجی ، که بخشی از روش AHP است ، به هر یک از معیارها وزنی داده شد و با استفاده از مدل تهیه شده، لایه های اطلاعاتی به روش همپوشانی شاخص تلفیق و مناطق مناسب مشخص شد.در انتها نیز با استفاده از فرآیند سلسله مراتبی( AHP )، 6 مکان برای احداث مدارس راهنمائی پیشنهاد گردید. همچنین بین این 6 مکان پیشنهادی، اولویت بندی انجام گرفت.
خلاصه ماشینی:
"1-2- پیشینه موضوع در سالهای اخیر به علت نیاز به بررسیهای علل مشکلات آموزشی در کشور برخی مطالعات فضاهای آموزشی به صورت تئوری یا در چارچوب مدل مکان یابی در دانشگاهها و مجامع علمی صورت گرفته که در ذیل به چند مورد از آنها اشاره میکنیم: لاله پور (1381): در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان بررسی کاربری اراضی در برنامهریزی شهری با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد: کاربریهای آموزشی (مدارس ابتدایی) منطقه 8 تهران، به این نتیجه رسیده است که وضعیت مدارس ابتدایی منطقه 8 تهران از نظر معیارها و ضوابطی که باید در یک مدرسه ابتدایی رعایت گردد، در وضع مناسبی به سر نمی برند و روز به روز این حالت تشدید میشود.
پس از مشخص از شدن وزن هر کدام از معیارها با استفاده از مدل همپوشانی شاخصها محدوده مورد نظر ما را از لحاظ قابلیت برای ایجاد مدارس جدید اولویت بندی میشود، که نتایج آن در نقشه شماره(9) نمایش داده شده است جدول 6- وزن معیارهای محاسبه شده با استفاده اکستنشن الحاقی AHP به GIS امتیاز نام لایه 26/ کاربری اراضی 17/ فاصله از مدارس راهنمائی 21/ فاصله از مراکز مسکونی 15/ شیب 9/ فاصله ازشبکه ارتباطی 06/ فاصله از مراکز فرهنگی 06/ فاصله از فضاهای سبز 1 مجموع مأخذ: نگارندگان .
برای اولویت بندی این مکانها با توجه به دو معیار 1- کاربری اراضی و 2- فاصله از کاربریهای ناسازگار (مانند کارگاههای صنعتی، بیمارستان، ترمینال و پمپ بنزین) مکانهای مورد نظر به صورت دو به دو با یکدیگر مقایسه شدند که در جداول زیر نشان داده شده است: مأخذ: نگارندگان در ادامه امتیازات به دست آمده از جداول فوق با همدیگر جمع شده تا امتیاز نهایی هر مکان مشخص شود (شکل 11)."