چکیده:
مهاجرتهای روستایی ـ شهری، از موضوعهای مهم در مطالعات توسعهی شهری ـ روستایی است. رویکرد معیشتی از جدیدترین رویکردها برای بیان این پدیده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل آثار مهاجرتهای فصلی بر سرمایههای معیشتی خانوارهای مهاجر و غیرمهاجر است، به این منظور، رویکرد معیشتی بهعنوان نظریهی تحلیلی بهکار گرفته شده است. در این رویکرد، داراییهای معیشتی خانوارها به پنج دسته، شامل سرمایههای طبیعی، فیزیکی، انسانی، اجتماعی و مالی تقسیم میشود که بهبود و بالابردن این سرمایهها باعث بهبود معیشت خانوار و توسعه روستایی خواهد شد. محدودهی این مطالعه، شهرستان سروآباد در استان کردستان است. جامعهی آماری این پژوهشتمام خانوارهای روستایی دارای مهاجر فصلی و غیرمهاجر شهرستان سروآباد است. تعداد خانوارهای شهرستان 11700 خانوار (جامعهی آماری) است که با استفاده از روش کوکران، 324 پرسشنامه بهعنوان حجم نمونه تهیه شد. تعداد روستاهای شهرستان 65 روستا است که 20 درصد روستاها (13روستا) بهصورت تصادفی برای نمونهگیری انتخاب و در هر روستا 24 پرسشنامه با روش انتساب متناسب بهصورت تصادفی بین دو گروه توزیع و تکمیل شد. یافتههای تحقیق نشان داد، سرمایههای طبیعی و اجتماعی در میان خانوارهای غیرمهاجر (کشاورز) بیشتر و در مقابل سرمایههای فیزیکی، انسانی و مالی در میان خانوارهای مهاجر بالاتر است. میانگین سرمایهیکلی نیز در خانوار مهاجر بالاتر از خانوارهای غیرمهاجر است. در نهایت، میتوان اینگونه بیان کرد که مهاجرت فصلی خانوارهای روستایی در شهرستان سروآباد اثر مثبتی بر داراییهای سرمایهای خانوارهای دارای مهاجر فصلی داشته که نتیجهی آن بالارفتن داراییهای معیشتی خانوار، کاهش فقر و کاهش آسیبپذیری خانوارهای روستایی بوده است؛ در نتیجه، مهاجرت فصلی نیروی کار روستایی در شهرستان سروآباد به شهرها، بهعنوان راهبرد معیشتی خانوارهای روستایی در حفظ و بالابردن معیشت خانوار و توسعهی روستایی موثر است.
خلاصه ماشینی:
"در نهایت،میتوان اینگونه بیان کرد که مهاجرت فصلی خانوارهای روستایی در شهرستان سروآباد اثر مثبتی برداراییهای سرمایهای خانوارهای دارای مهاجر فصلی داشته که نتیجهی آن بالا رفتن داراییهای معیشتیخانوار،کاهش فقر و کاهش آسیبپذیری خانوارهای روستایی بوده است؛در نتیجه،مهاجرت فصلینیروی کار روستایی در شهرستان سروآباد به شهرها،به عنوان راهبرد معیشتی خانوارهای روستایی درحفظ و بالا بردن معیشت خانوار و توسعهی روستایی مؤثر است.
نتایج این پژوهشنشان داد که مهاجرت فصلی نقش مهمی در اقتصاد خانوارهای مهاجر دارد )7002,naF nomiS dna kratS( .
seitivitcA o} (به تصویر صفحه مراجعه شود)سونز{o1o}سه نوع از راهبردهای معیشتی را در کشورهای در حال توسعه ذکر کرده است که خانوارهای روستایی برایحفظ معیشت خود انتخاب میکنند:1-کشاورزی فشرده و گسترده؛2-متنوع کردن معیشت شامل کار برای دستمزد وراهاندازی کسبوکار در روستا؛3-مهاجرت از روستا )23,7002,anislamiT( .
در واقع،مهاجرت دائم از روستا به شهر یا ماندگاری در روستا نباید به عنوان تمام گزینهها دیده شود،بلکه اغلبترکیب میشوند؛یعنی فرد روستایی هم به شهر مهاجرت فصلی دارد و هم کشاورزی را در روستا ادامه میدهد و ازفعالیت کشاورزی و کار در شهر درآمدی را کسب میکند و با این روش میتواند درآمد خود را از کشاورزی-به دلیل کمبودن میزان زمین-جبران کند.
با توجه به رویکرد معیشتی میتوان اینگونه اظهار داشت که مهاجرت فصلی نیروی کارسبب افزایش رفاه،کاهش فقر و کاهش آسیبپذیری در ناحیهی مورد مطالعه شده و این نوع مهاجرت در ناحیهی موردمطالعه کاکرد مثبت زیادی دارد.
sserP ytisrevinU drofxO,aidnI laruR ni seigetartS noitalumuccA,gnipoC:doohileviL rof noitargiM lanosaeS,3002,tratS dna."