چکیده:
کتابخانهها پیامد برنامهها و خدمات خویش را اغلب با سنجههای قابل شمارشی نظیر میزان مراجعه و حضور در کتابخانه، گردش مواد و شرکت در برنامههای کتابخانه ارزیابی میکنند. اما با تأکید صرف بر معیارهای کمی، کتابداران نمیتوانند به پرسش تأثیر خدمات کتابخانه بر شرکتکنندگان پاسخ گویند. این نوشته در پی آن است که به بررسی یکی از روشهای مؤثرتر سنجش خدمات کتابخانهها یعنی رویکرد ارزیابی پیامد بپردازد. این رویکرد به سنجش تغییراتی میپردازد که تماس با خدمات کتابخانه در زندگی کاربران به وجود میآورد. همچنین، فرایند چهار مرحلهای که «دارنس» و «فیشر» به منظور کمک به کتابداران در تعیین پیامد خدمات کتابخانۀ خود ابداع نمودهاند، شرح داده خواهد شد. در حال حاضر، چالش پیش روی کتابداران، طراحی ابزاری برای ارزیابی پیامدهاست که از یک سو انعطافپذیر بوده و با پیشرفتهای پژوهشی تکامل یابد، و از سوی دیگر به ارضای تأمینکنندگان بودجه و نمایش ارزش کتابخانه بینجامد
خلاصه ماشینی:
"به طور کلی میتوان گفت، پیامد عبارت است از پاسخ به این پرسش: برنامهها و خدمات کتابخانه چه تفاوتی را در زندگی شرکتکنندگان به وجود آورده است؟ کودکانی که پس از شرکت در برنامههای تقویت مطالعه در تابستان مهارت خواندن را کسب نمودهاند، افرادی که گزارش دادند حضور در دورۀ آموزش سواد اطلاعاتی، بهبود مهارت جستجو و دسترسی به اطلاعات موجود در اینترنت را برای آنها در پی داشته است، دانش آموزانی که پس از شرکت در برنامههای کمک آموزشی، نمرههای بالاتری را کسب نمودهاند، همگی نمونههایی از پیامدهای برنامههای مختلف به شمار میروند.
پژوهشهای انجام گرفته در کتابخانۀ عمومی کوینز بارو، نظامهای کتابخانهای پنینسولا، نظام کتابخانهای کینگ کانتی و سایر پژوهشهای پیامد محور که در این نوشته به آنها اشاره شد، نشان میدهند کتابخانههای مورد مطالعه، مکانهایی حایز اهمیت برای جوامع خود به شمار میروند؛ از این رو، باید مسیر پژوهشهای آینده را در جهت مطالعه نقش اطلاعات در زندگی روزانۀ کاربران کتابخانه تغییر داد و تنها به مطالعۀ منابع و خدمات و نظامهای اطلاعاتی مورد استفادۀ آنها بسنده نکرد.
Information grounds and the use of need-based services by immigrants in Queens, New York: A context-based, outcome evaluation approach.
- Pettigrew, Karen; Durrance, Joan; and Unruh, Kenton )2002(.
Facilitating community information seeking using the Internet: finding from three public library- community network services.
Using outcome-based evaluation to assess the impact of library services.
Library services and technology act: outcome evaluation plan."