چکیده:
هدف مقاله حاضر، مقایسه انگیزه های درمانی اعتیاد و سرمایه اجتماعی بین معتادان در حال بهبود شهر اصفهان بود. در این پیمایش، جامعه آماری شامل کلیه معتادان شهر اصفهان است که اقدام به درمان به صورت عضویت در انجمن معتادان گمنام [1] ( NA )، درمان اجتماع مدار [2] ( TC )، درمان نگهدارنده با متادون [3] ( MMT ) و کمپ کرده بودند. نمونه پژوهش شامل300 نفر از معتادین در حال بهبودی بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس نوع درمان در مکان ها و مراکز ترک اعتیاد اصفهان در سال 1388، انتخاب شده بودند. از پرسشنامه محقق ساخته در سه قسمت سرمایه اجتماعی درون گروهی و بین گروهی، انگیزه های فردی/اجتماعی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل مانکوا با SPSS16 نشان داد که بین نمونه های درمانی در شاخص های اعتماد رسمی، اعتماد غیر رسمی( 05/0 ≥ P )، اعتماد تعمیم یافته، احساس تصصعلق و سرمایه اجتماعی بین گروهی (01/0 ≥ P ) تفاوت معناداری وجود دارد، لیکن در اعتماد کلی، مشارکت، سرمایه اجتماعی درون گروهی تفاوت معناداری بین نمونه های درمانی وجود ندارد. یافته ها نشان داد که در انگیزه های اجتماعی ترک بین نمونه های درمانی تفاوت معناداری وجود ندارد، لیکن در انگیزه های فردی ترک و انگیزه های فردی و اجتماعی عدم عود تفاوت معناداری بین گروه های درمانی وجود دارد( 01/0 ≥ P ). در شاخص های اعتماد رسمی، اعتماد غیر رسمی، سرمایه اجتماعی بین گروهی، انگیزه فردی ترک و عدم عود، MM ، در شاخص های اعتماد تعمیم یافته و اعتماد کلی و انگیزه اجتماعی ترک، کمپ، در شاخص های مشارکت، احساس تعلق و انگیزه اجتماعی عدم عود، NA و در سرمایه اجتماعی درون گروهی، TC دارای بیشترین میانگین بود. در این پژوهش، سوابق ترک اعتیاد و نوع درمان های احتمالی گذشته معتادان بررسی نشده است، اما به نظر می رسد، به طور کلی سیستم درمانی کشور بیشتر فردی است. بر این پایه، روحیه فردگرایی در جامعه رواج یافته است، و از میزان مشارکت افراد در عرصه های اجتماعی کاسته شده و سرمایه اجتماعی در درمان اعتیاد به گونه کاربردی استفاده نشده است. از این رو، به برنامه ریزی ها و همکاری های اصولی سازمان های و ارگان های مختلف جامعه و توجه بیشتر به ابعاد اجتماعی سلامتی و درمان نیاز است. این مقاله بر نقش سازمان های مردم نهاد در گسترش سرمایه اجتماعی و تاثیر بر کاهش عود و راهکارهای پیشگیرانه با رویکردهای اجتماعی تاکید می کند.
خلاصه ماشینی:
"- Grootaert & Van- Bastelaer - Woolcock & Narayan - Murphy - Schroeder & Penner & Divido & Piliavin - Terry & Hogg & White - Sholtez منابع سرمایه اجتماعی در حقیقت همان شبکه ها و نهادهاست که به وسیله روابط حاکم میان آنها، نتایج این سرمایه؛ یعنی هنجارها، گرایشها و ارزشها شکل میگیرند.
طرفداران نظریه شبکه بر این باورند که وجود شبکههای اجتماعی به عنوان حایلی در مقابل عامل فشارزای درونی نقش مثبتی بر جابهجایی و حرکت افراد ایفا میکند؛ به گونهای که با فراهم آوردن حمایتهای عاطفی، دوستیها و فرصتهایی برای اعمال اجتماعی معنادار در قالب سرمایه اجتماعی، اثر بسیار مهم و مؤثری برعزت نفس افراد معتاد، افزایش توان مقابله آنها با مشکلات زندگی و افسردگیها داشته، در نهایت، به احساس سلامت روانی منجر آنها می شود.
جدول1: نتایج پایایی پرسشنامه سرمایه اجتماعی و بررسی انگیزه ها متغیر تعداد سوال ها آلفای کرونباخ متغیر تعداد سوال ها آلفای کرونباخ اعتماد رسمی 11 82/0 سرمایه اجتماعی درون گروهی 42 76/0 اعتماد غیر رسمی 8 63/0 پرسشنامه سرمایه اجتماعی 82 81/0 اعتماد تعمیم یافته 9 66/0 انگیزه فردی ترک 6 69/0 اعتماد(بطورکلی) 28 8/0 انگیزه اجتماعی ترک 7 68/0 مشارکت اجتماعی 7 57/0 انگیزه فردی عدم عود 6 73/0 احساس تعلق 5 68/0 انگیزه اجتماعی عدم عود 7 76/0 سرمایه اجتماعی بین گروهی 40 77/0 با در نظر گرفتن دادههای جدول 1 و با توجه به اینکه مقادیر آلفای کرونباخ به تعداد سوالها بستگی دارند و در این پرسشنامه اکثر مقیاسها دارای تعداد سوالهای کمی بوده است، مقادیر به دست آمده آلفای کرونباخ که بیشتر آنها بالاتر از 7/0 هستند، مطلوب بوده، نشان دهنده پایایی پرسشنامه پژوهش هستند."