چکیده:
التفات یکی از فنون و آرایههای ادبی است که در بیشتر کتابهای بلاغی عربی و فارسی به معنای تغییر زاویة سخن آمده و انواع محدودی از تغییرات اسلوبی و معنایی برای آن برشمرده شده است. اگرچه توجه به التفات و نشانههایی مبنی بر وجود آن در تمامی ادوار بلاغت عربی و فارسی به چشم میخورد، بیتردید، رشد و تکامل این صنعت ادبی، مدیون و مرهون پژوهشهای بلاغی ادیبان مسلمان در اثبات وجوه اعجاز قرآن است.این مقاله سعی دارد، کاربرد التفات را در قالب انواع تغییرات اسلوبی همچون؛ تغییر در ضمایر، اعداد، حروف اضافه، زمان افعال، تغییر جهت خطاب، کاربرد اسم به جای ضمیر و... در قرآن بررسی کند و با ذکر نمونه و اشاره به دیدگاههای مفسران قرآن، به توضیح هر یک بپردازد. پژوهش حاضر نشان از آن دارد که التفات یکی از بارزترین مشخصههای سبکی قرآن است و کاربرد انواع آن در قرآن، بسیار چشمگیرتر و فراتر از به کارگیری آن در آثار ادبی نوابغ عرب و سخنوران فارسی است.
خلاصه ماشینی:
"فصلنامۀ لسان مبین(پژوهش ادب عربی)(علمی-پژوهشی)سال سوم،دورۀ جدید،شمارۀ هشتم،تابستان 1391،ص 113-80 کاربرد التفات در بافت کلام الهی{P*P} عبد الله رادمرد چکیده {IBالتفات یکی از فنون و آرایههای ادبی است که در بیشتر کتابهای بلاغی عربی و فارسی بهمعنای تغییر زاویۀ سخن آمده و انواع محدودی از تغییرات اسلوبی و معنایی برای آن بر-شمرده شده است.
»(سیوطی،1293 ه:31) 3,5 تغییر در حروف اضافه(ادات) این نوع از التفات به دو شکل زیر در قرآن مجال حضور یافته است: 1,3,5 جابجایی و دگرگونی حروف اضافه در سبک و سیاق یکسانی از کلام این حروف اضافه در انجام وظیفۀ خود با یکدیگر شباهت دارند؛اما از نظر ویژگیهایمخصوص به خود از دیگری متمایز میشوند؛به عنوان مثال،میتوان به آیۀ 60 سورۀ توبهاشاره کرد:{/«انما الصدقات للفقراء و المساکین و العاملین علیها و المؤلفه قلوبهم و فیالرقاب و الغارمین و فی سبیل الله و ابن السبیل فریضۀ من الله و الله علیم حکیم»/}ترجمه:«برهمه مسلمانان روا نیست که از زکات واجب بهرهمند شوند تا اگر به عدهای داده نشد شکایت کنند.
ان العدول من صیغه من الالفاظ الی صیغه اخری لا یکون الالنوع خصوصیه اقتضت ذلک و هو لا یتوخاه فی کلامه الا العارف برموز الفصاحه و البلاغه،الذی اطلع علی اسرارهما و فتش عن دفائنهما،و لا تجد ذلک فی کل کلام فانه من اشکلضروب علم البیان و ادقها فهما و اغمضها طریقا»(ابن اثیر،1312 ه،ج 2:8-9) بنابراین تغییر در زمان فعل را میتوان در قالب دو گروه مورد بررسی قرار داد: 1,5,5 بین دو صیغه(باب)از یک فعل {/«نزل علیک الکتاب بالحق مصدقا لما بین یدیه و انزل التوراۀ و الانجیل»/}(آل عمران3/)ترجمه:«این کتاب را که سراسر حق است و هرگز باطل بدان راه نمییابد و کتابهای آسمانی پیشاز خود را تصدیق میکند،بر تو فروفرستاد و تورات و انجیل را پیش از آن نازل کرد."