چکیده:
در این مقاله با استفاده از سه تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس، تخصیص خطی و تاکسونومی به سنجش و ارزیابی عملکرد مالی شرکت های سازنده قطعات خودرو پرداخته می شود. به همین منظور، 21 شرکت فعال در این زمینه در نظر گرفته شده و نسبت های مالی آنها طی یک دوره 5 ساله (1386-1382) برای فرایند ارزیابی استفاده شده است. در ابتدا، به منظور تعیین وزن اهمیت نسبت های مالی از روش آنتروپی شانون و پس از آن، به منظور دستیابی به یک ارزیابی جامع مالی و تعیین موقعیت هر یک از شرکت ها، از روش تاپسیس تخصیص خطی و تاکسونومی استفاده گردیده است. نتایج حاصل از روش وزن دهی آنتروپی نشان می دهد که نسبت های «نرخ بازده سرمایه گذاری»، «حاشیه سود عملیاتی» و «نسبت جاری»، به ترتیب، با اوزان 259/0، 137/0 و 08/0 بالاترین وزن را در مجموعه نسبت های مالی داشته اند.
ضمنا با توجه به این که رتبه های حاصله برای شرکت ها از طریق این سه روش هماهنگی کاملی با هم نداشتند، لذا برای بررسی اعتبار نتایج این روش ها، همبستگی نتایج هر یک از آنها با رتبه شرکت ها بر اساس «نرخ بازده سرمایه گذاری» محاسبه گردید و معلوم شد که درابتدا، روش تاپسیس وسپس، تاکسونومی با عملکرد واقعی شرکت ها انطباق بیشتری دارند. نتیجه روش تاپسیس نشان می دهد که شرکت های «لنت ترمز»«چرخشگر»و «ریخته گری ایران» از بهترین عملکرد مالی در مقایسه با سایر شرکت های تحت مطالعه برخوردار بوده اند. دانستن این نوع اطلاعات جامع برای سهامدارانی که قصد سرمایه گذاری در این شرکت ها را دارند از اهمیت بسزایی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"در تحقیق دیگر،«محمدی»2با استفاده از تحلیل پوششی دادهها به رتبهبندی شرکتهای داروسازی فعال در بورس پرداخته است و نشان داده که تحلیل پوششی دادهها میتواند با تلفیق تعداد زیادی از نسبتهای مالی در چارچوب یک شاخص یعنی کارآیی،معیاری را برای مقایسه شرکتها از نگاه ذینفعان فراهم سازد.
اگر این مدل تصمیمگیری در بر گیرنده گزینههای مختلف (A i) و معیارهای مختلف (X i) و مقادیر معیارها برای گزینهها یعنی(به تصویر صفحه مراجعه شود)باشد در این صورت میتوان با استفاده از روش آنتروپی محتوای اطلاعات موجود در این ماتریس را به این ترتیب محاسبه نمود که: ابتدا مقادیر ماتریس تصمیم با استفاده از رابطه(1)نرمالیزه میشود: (1)(به تصویر صفحه مراجعه شود) سپس،با استفاده از رابطه(2)مقدار آنتروپی هر مؤلفه محاسبه میگردد: (2)(به تصویر صفحه مراجعه شود) به طوری که k یک مقدار ثابت مثبت و برابر با k-1/L n(m) میباشد تا شرط 0<?E<?1 تامین گردد.
علاوه بر روش تاپسیس،از روشهای تاکسونومی و تخصیص خطی نیز برای رتبهبندی شرکتها استفاده گردید که نتیجه آن در جدول(8)خلاصه شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس نتایج روش تخصیص خطی،شرکتهای ایران خودرو،رادیاتور ایران و صنعتی نیرو محرکه رتبههای اول تا سوم و براساس روش تاکسونومی،سه شرکت آهنگری تراکتورسازی،ریختهگری ایران و لنت ترمز رتبههای اول تا سوم را به دست آوردهاند.
نتایج نشان میدهد که در ابتدا،روش تاپسیس و سپس روش، تاکسونومی در مقایسه با روش تخصیص خطی انطباق بیشتری با عملکرد واقعی شرکتها دارند،که این موضوع در تحقیقات پیشین صورت گرفته نیز مورد تأکید قرار گرفته و اکثر این تحقیقات از روش تاپسیس به عنوان یک روش کارآ برای رتبهبندی یاد کردهاند."