چکیده:
یکی از جنبه های مهم انقلاب اسلامی، که از چشم محققان، چه در داخل و چه در خارج تا حدود زیادی مغفول مانده است، چگونگی شیوه های جذب و عضوگیری گروه های انقلابی است. سوال اصلی این مقاله چگونگی شیوه های عضوگیری هیات های موتلفه اسلامی در انقلاب اسلامی است. روش مورد استفاده کیفی و از نوع پژوهش تاریخی و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های عمیق است. در جایی که از طریق مصاحبه گردآوری داده ممکن نبوده است از روش مکمل تحلیل اسنادی نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که کاریزمای امام (ره) به عنوان مرجع تقلید و شخصیت ایده آل رهبران اصلی گروه، هم در شکل گیری موتلفه و هم در جذب افراد، بسیار موثر بوده است. نوعا افرادی هم که جذب می شدند از طیف بازاریان سنتی و متدین بودند. (به صورت ناخواسته ای) موتلفه در جذب اقشار دیگر چندان موفق نبوده است. وضعیت اجتماعی گروه در جامعه خوب بوده است و این امر در جذب گروه بسیار موثر بوده است. مدل عضوگیری گروه، با توجه به توصیه های امام (ره) بومی و منحصر به فرد (برادر یابی در هیئت ها) بوده است.
خلاصه ماشینی:
"در مجموع به نظر میرسد که همان منتسب بودن به امام خمینی(ره)مهمترینعلت وجهه خوب اجتماعی آنها بوده است: «در ابتدا مردم مؤتلفه را نمیشناختند،از وقتی مؤتلفه را امام تأییدکردند در بین همه قشرهایی که ما را میشناختند از احترام بالایی برخورداربودیم؛و این اقبال به طرف ما بود»(توکلیبینا،مصاحبه نگارنده،1388/12/1).
درمناسبتها-که رنگ و بوی سیاسی هم داشتهاند-بوده است،طبیعتا فرد به صورتطبیعی در جریان این امر قرار میگرفته است،اما هنگام عضوگیری و داخل شدن درگروه: «هر فرد تنها از فرد ما فوق و ده نفر ذیل خود مطلع بوده است کهطبیعت حرکت سیاسی در فضای اختناق است»(اسلامی،مصاحبه نگارنده،1389/5/30) &%05727TJOG057G% 3-3-اقتباس مدل عضوگیری با توجه به اینکه مؤتلفه گروهی بود که خود را پیرو صرف مرجعیت تقلیدمیدانست و امام هم آنان را از گرایش به سوی احزاب بر حذر داشته بود و برطبقمرامنامه و اساسنامه خود بدنبال یک تشکیلات کاملا اسلامی بودند،بنابراین نهتنها درعضوگیری،بلکه مدل سازماندهی گروه هم از جایی اقتباس نشد.
بهطور کلی شواهد حاکی از آن است که مهمترین عامل عضوگیری مؤتلفه بهسفارش امام(ره)برادریابی بوده است،پس در لوای آن،با تحقیقاتی از محل کار،خانواده و دوستان فرد،به افراد مؤمن فقاهتی-که فعالیت سیاسی را تکلیف خود میدانستند-،متعهد،معتمد و دارای اصالت خانوادگی،رجوع میکردند و با علم بهعلاقه فرد به مبارزه سیاسی و عدم عضویت وی در دیگر گروهها،وی را به عضویتمیپذیرفتند.
o} 5-نگرش هیأتهای مؤتلفه به عضوگیری به نظر میرسد تحت تأثیر گفتمان دینی جدیدی که امام(ره)ایجاد کرده بودند وبازخوانی همین گفتمان توسط شاگردان ایشان در بین اعضاء،رویکرد گروه،رساندنفرد به یک تکلیف و وظیفه شرعی در قبال مسائل سیاسی و اجتماعی بوده است تابدین طریق فرد را با انگیزه و آگاهی دینی به عرصه فعالیت بکشانند."