چکیده:
در اسلام هر کس با علم و عمد یکی از واجبات را ترک کندو یا یکـی از محرمـات را انجـام دهد، گناهکار است و باید مجازات شود و زندان یکی از مقـررات کیفـری در نظـام حقـوقی اسلام است که برای افراد بزهکار در نظر گرفته شده است . در اسلام سه نوع زندان برای افـراد وجود دارد که عبارتند از: ١- زندان گاهی اوقات به عنوان حد است ؛ ٢- زندان گاهی اوقـات به عنوان تعزیر است ؛٣- زندان گاهی اوقات نه حد اسـت و نـه تعزیـر بلکـه زنـدان اقـدامی احتیاطی برای عدم تضییع حقوق دیگران است . در این مقاله سعی شـده اسـت بـا اختـصاص بخشی از پژوهش به مفاهیم و تعاریف حدو تعزیرو زندان ، همراه با ارائه دلایل محکم روایی و فقهی، موارد زندان در اسلام بررسی و تحقیق شود.
خلاصه ماشینی:
زندان در امور جزایی موارد حبس درامور جزایی عبارتنداز: ١- کسی که متهم به قتل شـده اسـت بـه مـدت شـش روز زنـدانی مـی شـود زیـرا (کلینـی ، ١٣٩١ق ،ج ٧،ص ٣٧٠) به اسناد معتبـر از علـی بـن ابـراهیم از پـدرش از نـوفلی از سـکونی از امـام صادق (ع ) روایت کرده است که فرمود: ان النبی (ص ) کان یحبس فی تهمۀ الدم سـتۀ ایـام فـان جاء اولیاء المقتول ببینۀو الا خلی سبیله ، سیرة پیامبر بر این بود که برای اتهام به قتـل ، شـخص متهم را شش روز زندانی میکرد اگر اولیاء مقتول بینه (دو مرد شاهد عادل ) میآوردند مـدعای آنان ثابت میشدو الا متهم رهامی شد.
٢-کسی که قاتل را از دست اولیاء مقتول فراری دهد حبس میشود، بر این مدعا صحیحه حریز دلالت دارد، او از امام صادق (ع ) روایت کرده است :سألته عن رجل قتل رجلا عمدا فرفع الی الوالی فدفعه الوالی الی اولیاء المقتول لیقتلوه فوثب علیـه قـوم فخلـصوا القاتـل مـن ایـدی الاولیاء قال اری ان یحبس الذین خلصوا القاتل من ایدی الاولیاء حتی یـاتوا بالقاتـل قیـل : فـان مات القاتل و هم فی السجن ؟ قال : ان مات فعلـیهم الدیـۀ یؤدونهـا الـی اولیـاء المقتـول ، ازآن حضرت درباره مردی پرسیدم که مرد دیگری را عمدا کشته است و اوبه نزد حاکم برده شـدو حاکم قاتل رابه اولیاء مقتول تسلیم کرد که برای قصاص او را بکشند، عده ای بـه آنـان حملـه کردندو قاتل را از دستشان رهانیدند فرمود: رأیم این است کسانی که قاتل را از دسـت اولیـاء مقتول فراری داده اند زندانی شوند تا این که قاتل را بیاورند، گفته شد اگر قاتل بمیرد در حـالی که آنان در زندان هستند حکم چیست ؟ امام (ع ) فرمود:اگر قاتل بمیـرد بـر همـه آنـان واجـب است که دیه مقتول را به اولیایش بدهند(کلینی ، ١٣٩١ق ،ج ٧،ص ٢٨٦).