چکیده:
یکی از عوامل موثر بر رشد اقتصادی، مخصوصا در کشورهای درحال توسعه، نوآوری می باشد. استفاده از دانش و نوآوری، تحولات سریع در فناوری تولید را فراهم می آورد و از طریق بهبود فرایند تولید و یا ایجاد محصولات جدید، زمینه ساز افزایش بهره وری و استفاده کارآمد از نهاده های تولید خواهد بود. به طور کلی فناوری به دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم می گردد. بخش سخت افزاری فناوری از تجهیزات و ماشین آلات تشکیل شده و بخش نرم افزاری آن ناشی از تراوشات فکری انسان است و حمایت از این بخش را «حقوق مالکیت فکری» بر عهده دارد. حمایت از حقوق مالکیت فکری به دلیل اینکه حامی مزایا و منافع حاصل از نوآوری برای نوآوران است، اثر مثبت بر نوآوری خواهد داشت. در این مقاله به بررسی چگونگی تاثیر حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی از کانال نوآوری طی دوره 2008-1995 میلادی در کشورهای گروه G15 می پردازیم. نتایج مطالعه بیانگر وضعیت نسبتا نامناسب کشورهای G15 در حمایت از حقوق مالکیت فکری می باشد. البته کشور شیلی و مالزی در حقوق مالکیت فکری و اکثر شاخص های نوآوری دارای وضعیت نسبتا مناسب و رشد اقتصادی نسبتا پایداری برخوردارند. اما کشور ایران گرچه از لحاظ حقوق مالکیت فکری در جایگاه مناسبی قرار ندارد، ولی در بعضی از شاخص های نوآوری نسبت به سایر کشورهای مورد مطالعه،دارای وضعیت مناسبی است که به نظر می رسد به دلیل رشد روزافزون تحصیلات تکمیلی و سرریز ثروت های نفتی می باشد. لذا حمایت جدی تر از حقوق مالکیت فکری در کشورهای عضو G15، منجر به تحقیقات مشترک با هدف خلق مزیت های رقابتی، اقتصادی نمودن مقیاس تولید از طریق سرمایه گذاری های مشترک، تبادل هیات های تجاری، ایجاد شرکت های مشترک، مبادله دانش فنی و نیروهای متخصص، برگزاری نمایشگاه های تجاری و... می شود که به توسعه همکاری های اقتصادی و منطقه ای بین کشورهای عضو کمک می کند.
خلاصه ماشینی:
اما کشور ایران گرچه از لحاظ حقوق مالکیت فکری در جایگاه مناسبی قرار ندارد، ولی در بعضی از شاخص های نوآوری نسبت به سایر کشورهای مورد مطالعه ،دارای وضعیت مناسبی است که به نظر میرسد به دلیل رشد روزافزون تحصیلات تکمیلی و سرریز ثروتهای نفتی میباشد.
همچنین نتیجه میگیرند در کشورهایی که محصولات تقلیدی به طور گسترده جعل میشوند، برای اینکه حمایت از 3 حقوق مالکیت به راحتی صورت گیرد، باید رشد سریع تر صورت بگیرد(هلپمن ، ١٩٩٣) و ممکن است تعامل میان نوآوری و تقلید بین کشورها منجر به این شود که یک کشور به صورت درونزا از تقلید به سمت تحقیق و توسعه ٤ هدایت گردد.
هاری و ایواساکو٢ (٢٠٠٧) به بررسی نقش حمایت از حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی (در قالب مدلهای رشد درونزا) امریکا در بین سالهای ٢٠٠٠-١٩٦٠ میلادی پرداخته و بیان میدارند حمایت بیشتر از حقوق مالکیت فکری، تقلید ابداعات را کاهش و منجر به افزایش مخارج تخصیص یافته بنگاهها به بخش تحقیق و توسعه و در نتیجه افزایش نقش فعالیت های نوآورانه در تولید محصولات میگردد.
٤. تجزیه و تحلیل با الهام از مبانی نظری و پیشینه تحقیق در این بخش با استفاده از روش تحلیلی- مقایسه ای ابتدا به روند تولید سرانه ، سپس حقوق مالکیت و شاخص های نوآوری طی دوره ٢٠٠٨-١٩٩٥ میلادی کشورهای گروه پانزده پرداخته و به این مسئله میپردازیم که آیا حمایت از حقوق مالکیت فکری منجر به تقویت نوآوری و رشد اقتصادی میگردد.