مفهوم آفرینی دیالکتیک مقاله

"به کار گیری این کلمات‌ نشانگر آن است که هراکلیتوس از چیزی آغاز می‌کند که خود با آن آشناست‌ (نخست از جهان روح خود و سپس از جهان مشترک و عام مدینه)؛و آنگاها قدم‌ پیشتر می‌گذارد تها دریابد در جهان کبیر چه می‌گذرد؟ همچنی به نظر می‌آید که قطعهء بسیار مهم(80)در حقیقت اظهار نظری است‌ در برابر عقاید هومر(قطعهء 107)و آنا کسیماندر(قطعه 1)که البته هر دو نویسندهء نامدار و بویژه هومر،کشمکش و ستیزه را به وضعیت غالب و رایج در میان‌ انسانها تسری می‌دهند: «آرزو می‌کردم که کشمکش و ستیزه از میان انسانها و خدایان رخت بربندد»!. به طور دقیق چنین‌ رابطه‌ای است که به هراکلیتوس امکان می‌دهد تا از هر دو موضع خود دفاع کند: نخست اینکه دگرگونی و کشمکش و ستیزه کنشهایی درست هستند و دیگر اینکه‌ عدالت با تنظیم امور سیاسی بر حسب میزان تعیین شده از سوی لوگوس-که در شکل قانون بازتاب یافته و بیان می‌شود-پیوند دارد. (ج):هراکلیتوس این امکان را که هر نوع وضعیت و بنیاد اجتماعی قدرت ممکن است با کشمکش و ستیزه و جنگ سرنگون گردد،منتفی نمی‌سازد؛چیزی است که لوگوس باید دربارهء آن‌ تصمیم بگیرد و این تصمیم به نحوی خواهد بود که در موقعیت جدید نیز لوگوس فضایی برای هر دو عامل باز خواهد گذارد تا بتوانند تعین‌های متضادی در آن میدان تشکیل دهند اما هر آنچه یک عامل از دست می‌دهد،دوباره(نه به ضرورت از همان نوع یا به همان میزان)به دست می‌آورد تا آنجا که موقعیت‌ به وجود آمدهء جدید نیز ساختاری قدرتمند دیالکتیک متشکل از نیروهای متضاد شود."