چکیده:
هدف اصلی این مقاله، بررسی میزان رابطه هویت ملی و قومی در بین جوانان آذری زبان شهر ارومیه می باشد، که میزان پایبندی جوانان شهر ارومیه به هویت های اجتماعی (ملی و قومی) نیز مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از جوانان آذری زبان شهر ارومیه که در فاصله سنی (20-30) سال قرار دارند می باشد و روش تحقیق از نوع توصیفی - پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری از نوع پرسشنامه با طیف لیکرت (شاخص پنج قسمتی از خیلی ضعیف تا خیلی قوی) می باشد. حجم نمونه با استفاده ازفرمول کوکران، 380 نفر حاصل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و با آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، خی دو، آزمون T) انجام گرفته است. فرضیات تحقیق در ارتباط با اینکه جوانان شهر ارومیه تا چه میزانی به هویت ملی پایبند هستند و چه میزانی از هویت قومی را دارا هستند و چه رابطه ای بین این دو نوع هویت جمعی متصور است می باشد. در این تحقیق برای سنجش میزان هویت ملی از مولفه های آن مانند گرایش به زبان و ادبیات فارسی، میراث فرهنگی ملی، وابستگی ملی، گرایش سیاسی و گرایش دینی استفاده شده است. همچنین برای سنجش میزان هویت قومی از مولفه هایی نظیر گرایش به زبان و ادبیات ترکی، موسیقی ترکی، گرایش به تاریخ قومی و وابستگی قومی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که جوانان آذری زبان شهر ارومیه در عین گرایش به هویت ملی نسبت به هویت قومی نیز گرایشی قوی دارند و بین این دو نوع هویت جمعی، رابطه مثبتی برقرار است. بنابراین در این تحقیق، مهمترین متغیرهای تاثیرگذار را در هر دو جهت تحکیم پیوندهای دیرین همگرایانه و تقویت گرایش های واگرایانه مورد بحث و ارزیابی قرار می دهد.