چکیده:
مقدمه: هدف این پژوهش آزمایشی تعیین اثرات شوک الکتریکی گزیر ناپذیر بر شرطی سازی گریز- اجتناب در ماهی قرمز بود. در صورتی که عدم یادگیری گریز یا اجتناب از شوک به موقعیتهای دیگر تعمیم یابد و حیوان یاد بگیرد که درمانده و ناتوان است، با پدیده درماندگی آموخته شده مواجه هستیم. درماندگی آموخته شده حالتی روان شناختی است که موجودات می آموزند در موقعیتهای ویژه ای ناتوان هستند حتی اگر توان تغییر شرایط نامطلوب یا زیان آور را داشته باشند. نظریه درماندگی آموخته شده تبیینی در خصوص افسردگی بالینی و بیماریهای روانی ناشی از فقدان ادراک کنترل شده بر پیامدهای یک موقعیت است. روش: تعداد 50 ماهی قرمز معمولی به طول تقریبا 6-5 سانتی متر آزمودنی مورد استفاده قرار گرفتند و به مدت 1 هفته قبل از اجرای آزمایش در مخزنی نگهداری شدند. آزمایش در یک جعبه دو طرفه آبی ( aquatic shuttle box ) و بعد از انجام مطالعه مقدماتی انجام شد. آزمایش طی دو مرحله و با فاصله 24 ساعت از یکدیگر در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 25 آزمودنی) انجام گرفت. داده ها با استفاده از آزمون t برای دو گروه مستقل مورد تحلیل قرار گرفت . نتایج: نتایج نشان داد آزمودنیهای گروه کنترل و گروه آزمایشی در میانگین 6 پارامتر زیر که به عنوان شاخصهای تاثیر شوک الکتریکی بر عملکرد گریز-اجتناب در ماهی قرمز، در نظر گرفته شده بودند، تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. یافته ها تفاوت معناداری را در میانگین تعداد پاسخهای اجتناب، میانگین تعداد کوششها تا نخستین پاسخ اجتناب، میانگین گریز از شوک الکتریکی، میانگین تعداد پاسخهای گریز از شوک الکتریکی، میانگین تعداد شکست در گریز از شوک الکتریکی و میانگین زمان شکست در گریز، طی این پژوهش نشان می دهند. بحث: بر اساس این آزمایش کلیه فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفتند بنابراین، اعمال شوک کنترل ناپذیر، آموزش گریز اجتناب را در ماهی قرمز مختل می کند و به همین دلیل، آزمودنیهای گروه آزمایشی کندتر از گروه کنترل پاسخ ابزاری مناسب و با کفایت را می آموزند و عملکرد کندتری نیز دارند.
Introduction: The aim of this experimental study is to determine the effects of inescapable shock exposures on subsequent escape-avoidance conditioning learning by goldfish (Carassius Auratus). Learned helplessness is a psychological condition in which a human being or an animal has learned to believe that it is helpless in a particular situation، even when it has the power to change its unpleasant or even harmful circumstance. Learned helplessness theory is the view that clinical depression and related mental illness result from a perceived absence of control over the outcome of a situation (Seligman، 1975).
Method: The goldfishes (N=50) with the length of about 5-6 cm each، were randomly assigned into two groups (experimental and control، n=25 in each group)، and the experiment environment was an aquatic shuttle box measuring 70×40×30 cm which was designed by researcher. The gathered data were analyzed using the independent t-test.
Results: There were significant differences between 2 groups considering 6 Learned helplessness indicators، mean number of voidance response (P <0/0001، t=9/54، df=48)، mean number of trial to first avoidance response (P<0/0001، t=5/8، df=48)، mean of escape time: (P<0/0001، t=12/70، df=48)، mean number of escape response (P<0/0001، t=3/61، df=48)، mean number of failure to escape from shock، (P<0/0001، t=14/6، df=48) and mean time of failure to escape from shock(P<0/0001، t=14/45، df=48).
Conclusion: Based on the results of this experimental research، gold fish the same as other animals، shows learned helplessness، and prior shocks affects on escape-avoidance conditioning learning of gold fish.
خلاصه ماشینی:
بحث:براساس این آزمایش کلیه فرضیههای پژوهش مورد تایید قرارگرفتند بنابراین،اعمال شوک کنترلناپذیر،آموزش گریز اجتناب را در ماهی قرمزمختل میکند و به همین دلیل،آزمودنیهای گروه آزمایشی کندتر از گروه کنترل پاسخابزاری مناسب و باکفایت را میآموزند و عملکرد کندتری نیز دارند.
همچنانکه ماورر{o12o}و جونز{o13o}اعتقاددارند باید فرضیه تمیزگذاری{o14o}را در مورد ماهیهاپذیرفت زیرا ماهیها ارگانیزمهایی هستند که میتوانند به{o(1)- ssensselpleH denraeL o} {o(2)- tnemwodnE citeneG o} {o(3)- reimrevO o} {o(4)- tceffE ecnerefretnI o} {o(5)- allidaP dna allidaP o} {o(6)- reretteK o} {o(7)- nolacaiG o} {o(8)- yrubsweD o} {o(9)- noitaticxE fo etatS o} {o(10)- namssiL o} {o(11)- selucriC citengaM o} {o(12)- rerwoM o} {o(13)- esnoJ o} {o(14)- sisehtopyH-noitanimircsiD o} راحتی محرکهای محیطی را دریافت کرده و آنها را ازیکدیگر تشخیص دهند.
صرفا یک آزمایش تجربی در پاسخ به اینسوال اساسی که آیا شوک الکتریکی یادگیریهای بعدیرا در موجودی همچون ماهی قرمز را نیز مختل میکند؟ فرضیههای زیر براساس شاخصهای نقصان دریادگیری گریز-اجتناب در ماهی قرمز بخاطر ارائهشوک گریز در نظر گرفته شده است: 1-میانگین تعداد پاسخهای اجتنابی گروه آزمایشی کمتراز گروه کنترل است.
به منظور بررسی فرضیه فوق تعداد کوششها نخستینپاسخ براساس زمانهای ثبتشده در نظر گرفته شد و بااستفاده از آزمون آماری t محاسبات در جدول 2 آورده شد: نتایج موجود در جداول 2،با 8/5-t،84-fd و 100/0<P نشان میدهد که بین میانگینهای دو گروهتفاوت معنیداری وجود دارد با توجه به جداول،میانگین گروه آزمایشی(17/46)بیش از گروه کنترل(4/46)میباشد.
فرضیه ششم:میانگین زمان شکست در گریز درگروه آزمایشی بیش از گروه کنترل است.