چکیده:
هدف این مقاله تبیین و توصیف جریانهای فکری درون جنبش بیداری اسلامی است. بر اساس یافتههای این پژوهش، جنبش بیداری اسلامی متأثر از هشت جریان مهم است که هر یک از آنها نیز به جریان فرعیتری تقسیم میشوند که تفاوتهای مهمی در نوع نگاه به اسلام و احکام اسلامی و نحوه تعامل با دیگر مسلمانان و مشی مبارزاتی خود دارند. غلبه هر یک از این جریانها در روند جنبش بیداری اسلامی میتواند تبعات متفاوتی را برای جهان اسلام و امت اسلامی به دنبال داشته باشد؛ لذا جمهوری اسلامی ایران به عنوان پرچمدار یک جریان مهم در جنبش بیداری اسلامی باید با شناسایی دقیق و موردی این جریانها به اتخاذ راهبردهای مناسب به منظور تقویت جریانهای عقلگرا، وحدتگرا و اجتهادی اقدام کند.
This article tries to explain and describe thought currents within the Islamic awakening. Based on the findings of this research, Islamic awakening is influenced by eight important currents each of which are divided into secondary currents. These currents have important differences in their viewpoint toward Islam, Islamic laws, their fighting strategies and how to interact with other Muslims. Domination of each current in the process of Islamic awakening may lead to different consequences for Islamic world and Muslim ummah [nation]. Therefore Islamic Republic of Iran as the flag-bearer of an important current in Islamic awakening should precisely identify each current and adopt suitable strategies to reinforce currents that are intellect-oriented, unity-oriented and ijtihad-oriented.
خلاصه ماشینی:
هرچند این جریانات اشتراک زیادی دارند که مهمترین آن تأکید بر ضرورت احیای هویت و ارزشهای اسلامی در جامعه و مبارزه با مادیگرایی و دینستیزی در جامعه است، اما آنان در خصوص مسائلی همچون نوع نگاه به دین، اجرای شریعت، الگوی مطلوب سیاسی و اجتماعی و نحوه تعامل با مسلمانان دیگر و مشی مبارزاتی، تفاوتهای مهمی دارند، به طوری که آنها را میتوان براساس این تفاوتها به جریانهای مختلفی تقسیمبندی کرد.
4. جریان نوگرای نواعتزالی این جریان فکری را در بخشی از گروههای سیاسی جهان اسلام همچون بخشی از اخوان المسلمین در سودان به رهبری حسن الترابی و گروه النهضه در تونس با رهبری راشد الغنوشی میتوان مشاهده کرد که تلاش میکنند با اجتهادی مبتنی بر عقل و شرایط زمان و مکان، تصویری متجددانه از احکام اسلامی ارائه دهند.
در یک نگاه کلی میتوان چند جریانهای فکری مهم را در جهان اسلام شناسایی کرد که هر یک نیز به جریانهای فکری مختلف تقسیم میشوند؛ به طوری که میتوان در مجموع، جنبش بیداری اسلامی را متأثر از هشت جریان مهم دانست که هرچند همگی آنها بر احیای اسلام و هویت اسلامی به عنوان راه برونرفت از بحرانهای جوامع اسلامی تأکید دارند، اما تفاوتهای مهمی در نوع نگاه به اسلام و احکام اسلامی و نحوه تعامل با دیگر مسلمانان و مشی مبارزاتی خود دارند.