چکیده:
اوراق مشارکت ارزی جهت تجهیز و تامین مالی از بازارهای بین المللی برای طرح های زیربنایی و توسعه ای اولویت دار کشور توسط دولت و به ارز خارجی صادر و برای مدت معین منتشر می شود. نظر به ممنوعیت ربا و ضرورت استفاده از ابزارهای مالی مطابق با شریعت اسلام، این اوراق تلاشی در جهت ایجاد و توسعه بازارهای بین المللی مالی و جذب سرمایه خارجی می باشد.با توجه به شرایط حاکم بر روابط بین المللی کشور و عدم تمایل گسترده سرمایه گذاران خارجی به سرمایه گذاری مستقیم در ایران، شناسایی جوانب مختلف این اوراق می تواند افزون بر جذب ارزهای سرگردان در کشور و جلوگیری از نوسان در بازار ارز با اقبال سرمایه گذاران خارجی نیز مواجه شود. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیلی ‐ توصیفی و با استفاده از منابع معتبر، ریسک این اوراق تحلیل می شود و سپس با استفاده از روش AHP گروهی و انجام مطالعات میدانی، انواع ریسک ها با در نظر گرفتن دو معیار احتمال وقوع و شدت (میزان تاثیر) رتبه بندی و راهکارهایی برای کاهش ریسک اوراق ارائه می شود. نتایج بیانگر اولویت ریسک های سیستماتیک بوده و ضرورت توجه به ساختار اقتصادی کشور را مشخص می سازد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به عدم امکان حذف ریسک، باید آن را مدیریت نمود و از آنجا که عدم توجـه به مدیریت ریسک آثار غیر قابل جبرانی بر فعالیت های اقتصادی به جا مـی گـذارد، در ایـن مقاله ریسک و روش مدیریت اوراق مشارکت ارزی بررسی و سپس با استفاده از اطلاعـات آماری حاصل از نظرسنجی از خبرگان بازارهای مالی کشور (که با ماهیـت و فراینـد انتشـار این اوراق آشنایی کامل دارند) و به کـارگیری روش فراینـد تحلیـل سلسـله مراتبـی (AHP)١ گروهی به رتبه بندی انواع ریسکها با در نظر گرفتن دو معیار احتمال وقوع و شدت (میـزان تأثیر) پرداخته می شود.
اوراق مشـارکت ارزی، اوراق بهادار (کاغذی یا الکترونیکی ) بی نام یا با نامی است که به موجب قانون ١ و با مجـوز بانـک مرکزی به عنوان ابزار مالی جهت تجهیز و تأمین منابع ارزی از بازارهـای بـین المللـی بـرای طرحهای توسعه ای اولویت دار بخش های دولتی و غیر دولتی و بانکهـا بـه ارز خـارجی و برای مدت معین براساس عقد شرکت منتشر می شود.
جدول زیر ریسکهای مترتب بـر اوراق مشارکت ارزی را براساس میزان تأثیرگذاری آنها اولویت بندی می نماید: جدول ٦: ماتریس مقایسه زوجی گروهی ریسکهای اوراق مشارکت ارزی براساس معیار شدت تأثیر (مأخذ: یافته های تحقیق ) ضریب اولویت سرمایه گذاری مجدد عدم نقدشوندگی نرخ بازده شریعت اعتباری سیاسی نرخ ارز تورم شدت تأثیر (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که مشاهده می شود ریسک سیاسی در صورت وقوع، بیشترین اثر را بـر تقاضـای این اوراق در بازارهای ثانویه دارد.