چکیده:
القرائات سیاری از مهم ترین مصادر روایات تحریف نماست و دانشیان شیعی در ضمن دیگر روایات، به نقد آن و نویسنده اش پرداخته اند. در پژوهش پیش رو، این کتاب، به صورت مستقل، مورد توجه قرار گرفته است. روایات این مجموعه به چهار دسته، تفسیری، فضایل، احکام و آداب تلاوت، قرائات و متفرقه تقسیم شده اند. بر این اساس، بیش از یک سوم روایات کتاب در حوزه بحث تحریف قرآن قرار نمی گیرند. سایر روایات هم به دلایلی چون تفسیری بودن روایات در خود القرائات و منابع دیگر، تفاوت قرائات منقول از یک امام در باره آیه ای واحد، تفسیری بودن سیاق روایت، تضمین آیه در کلام امام و غیره نشانه تغییر در نص قرآنی نیستند.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش بر آن است تا بداند چه مقدار از احادیث القرائات سیاری، به عنوان یکی از مهمترین منابع روایات تحریف، در دایره بحث تحریف قرآن قرار میگیرند.
3 افزون در برخی نقلهای مشابه با این روایات، قرائت مشهور آورده شده است؛ برای نمونه درباره آیه 42 سوره هود چنین آمده است: «و نادی نوح ابنه، ای ابنها و هی لغة طیء، یعنی ابن امرأته».
5 برخی از این قرائتها در روایات دیگر کتاب، مطابق با قرائت مشهور آمده است؛ مثلا آیة 7 سورة ضحی به صورت «فاذا فرغت روایت فضایل آیات و سور(7 روایت): کتاب القرائات، ح18، 19، 31، 32، 86، 358، 708، آداب تلاوت(7 روایت)؛ همان، ح555، 556، 614، 643، 720، 721، 723؛ احکام آنها(10 روایت)؛ همان، ح21، 25، 26، 41، 43، 686، 687، 661، 699، 700.
شواهد تفسیری بودن این روایات به شرح زیر است: شماری از این قرائتها در دیگر نقلهای القرائات به صورت تفسیری ظاهر شدهاند؛ برای نمونه در روایتی آمده است: عن ابی عبد الله قال: انزل الله - جل و عز- لقد جاءنا رسول من انفسنا عزیز علیه ما عنتنا حریص علینا بالمؤمنین روؤف رحیم.
7 شماری از آیاتی که چنین تغییری در آنها رخ بسته، در دیگر روایات کتاب سیاری بر اساس قرائت مشهور آمده است 8 .
از تفسیری بودن ذیل برخی روایات میتوان فهمید که اضافات موجود در صدر حدیث هم تفسیری است؛ برای نمونه از امام باقر( نقل شده است: و تری الظالمین آل محمد حقهم لما رأوا العذاب و علی هو العذاب یقولون هل الی مرد من سبیل.