خلاصه ماشینی:
"روش تدریس آنها بر اساس حفظ و به خاطر سپاری و برنامهء دقیق و غیر قابل انعطافی در تمام ساعات روز برای شاگردان پیریزی شده بود و به رغم انتقاداتی که از جهت انعطاف ناپذیری،محدودیت برنامهها و نامناسب بودن روشهای تدریس و یادگیری و مخالفت با علوم و ادبیات بر آنها وارد است و نیز به رغم ضعفهایی که در آن نظام تربیتی به دلیل محدود نمودن تعلیم و تربیت به تربیت اخلاقی و منحصر نمودن تلاشهای آموزشی و تحقیقی به توجیه کلام و اصول عقاید مسیحی و نظام ایمان بر عقل مشهود میباشد،تقدیم ایمان بر عقل به تنهایی نتایج اسفباری به وجود آورد و از یک سو منجر به گسترش بدعتها شد و از سوی دیگر سبب سستی ایمان غیر مبتنی بر ادلهء خردپذیر شد که خود به تغییر پیاپی گرایشهای محصولات تربیت یافتهء مسیحی انجامید و همچنین زمینهساز روشهای خشونتآمیز و جبری برای حفظ ایمان مؤمنین گردید؛با وجود همهء این انتقادات نمیتوان خدمات تعلیم و تربیت مسیحی و صومعهها را به غربنشینان در این دوران نادیده گرفت.
از آنجا که شکل و محتوای فرهنگ سیاسی جامعه میتواند مقدمات توسعه را فراهم یا همگام با آن حرکت کند و یا خود مانعی برای توسعه سیاسی یک جامعه باشد باید گفت قدرت مطلقه حاکمان قاجاریه و سنت خودکامگی از یک سو و فرهنگ انقیاد و اطاعت و روحیه ضد مشارکت از سوی دیگر منجر به ترکیبی از ساختار فرهنگی-سیاسی در دوره قاجار شد که راه هر گونه اصلاحات را بست و کشور را با بن بست و معضلات خاص رو به رو کرد."