چکیده:
یک دهه از تبدیل شدن برنامه هسته ای ایران به یک مناقشه در روابط ایران و قدرت های بزرگ و قرار گرفتن آن در کانون توجه محققان، سیاستمداران، افکار عمومی جهان و نهادهای بین المللی مربوطه می گذرد. اهمیت شناخت این مناقشه به منظور رصد و برخورد مقتضی با آن در حجم انبوهی از تحقیقات و گزارش های انجام گرفته در مورد آن و همچنین میزان قابل ملاحظه ای از قطعنامه ها و بیانیه های صادر شده از سوی طرفین و نیز نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی اتمی، کاملا نمایان است. محققان و صاحبنظران زیادی از زوایای مختلف در مورد چگونگی و چرایی شکل گیری این مناقشه و همچنین چگونگی برخورد با آن اظهارنظر کرده اند. با این وجود، در مورد اینکه چرا این مناقشه یک دهه استمرار پیدا کرده، کار تحقیقی مستقل و جدی انجام نگرفته است. این مقاله با هدف پرکردن این خلا پژوهشی نگارش شده است. سئوالاتی که در این تحقیق قصد پاسخ به آنها را داریم عبارتند از اینکه چگونه نوع روابط ایران - امریکا باعث استمرار مناقشه هسته ای ایران شده است؟ و در این میان هدف نهایی امریکا در این مناقشه چیست؟ فرضیه اصلی که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد، این است که استمرار مناقشه هسته ای ایران ریشه در «چرخه منفی برسازی» در روابط میان ایران و امریکا دارد. با وجود این چرخه، هدف نهایی امریکا در این مناقشه برچینش هسته ای است. روش تحقیق در این مقاله اسنادی - کتابخانه ای است.
خلاصه ماشینی:
"سئوالاتی که در این تحقیق قصد پاسخ بـه آنهـا را داریـم عبارتنـد از اینکه چگونه نوع روابط ایران - امریکا باعث استمرار مناقشه هسته ای ایـران شده است ؟ و در این میان هـدف نهـایی امریکـا در ایـن مناقشـه چیسـت ؟ فرضیه اصلی که در این مقاله مورد بررسی قـرار مـیگیـرد، ایـن اسـت کـه استمرار مناقشه هسته ای ایران ریشه در «چرخه منفی برسـازی» در روابـط میان ایران و امریکا دارد.
١. چگونگی شکل گیری تعاملات و نحوة کنش میان دولت ها در چهارچوب فهم بین الاذهانی / Source: (Wendt, 1992: 406) بر این اساس، شروع چرخه منفی برسازی در روابط امریکا و ملت ایـران، تـاریخی طولانی تر از عمر ایـران دارد.
به همین دلیل ، در ادامه فرایند منفـی برسـازی در روابـط میان ایران و امریکا و تأثیر آن بر استمرار مناقشه هسته ای، در قالب این نقاط عطف تاریخی بین دو کشور توضیح داده میشود.
اما همواره این سئوال مطرح است که آیا مناقشه هسته ای ایران باز هم استمرار می یابد؟ ونت در کتاب «تئوری اجتماعی سیاست بین الملل »، معتقد است «هویت هـا و منافع بازیگران اموری ذاتی و از پیش داده شده نیستند بلکـه سـاخته انگـارههـای مشترک اند» (١ :١٩٩٩ ,Wendt).
در واقـع منظور این است که اختلافات و تنش ها میان امریکا و ایران پیرامون مناقشه هسته ای، ریشه در انباشت تجربیات منفـی تـاریخی و زمینـه منـدی دارد کـه در یـک فراینـد بلندمدت به فهم بیناذهنی آنها از همدیگر شکل داده است ."