چکیده:
دیدگاه رایج در صنعت ساختمان سازی کشور طراحی، ساخت، تحویل و بهره برداری است و رابطه طراح و سازنده پس از ساخت و مشاهده نتایج عملکرد آن پس از بهره برداری قطع می شود؛ در حالی که ساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تاثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، از طرفی پس از انجام آزمایشات است که نقایص محصول مشخص شده و کیفیت کنترل می شود. براساس این ضرورت، تحقیق حاضر سعی در ارایه روشی منطقی در ارزیابی ساختمان دارد تا ضمن شناخت وضع موجود، بازخوردها جهت اصلاح نواقص، شناسایی و از نتایج در طراحی و ساخت ساختمان های آتی بهره برداری شود. بدین منظور دبستان دخترانه حسین امین با توجه به نوساز بودن و خصوصیات معماری آن انتخاب شده است و ساختمان مدرسه، براساس فرض مطلوبیت هر یک از متغیرهای کیفیت فضایی، امنیت فضایی، راحتی فضایی، صرفه جویی در مصرف انرژی و آسایش محیطی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. داده های مربوط به هر یک از متغیرها براساس روش پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه جمع آوری، در محیط نرم افزار SPSS وارد شده و پس از اطمینان از پایایی و روایی پرسشنامه، مورد آزمون فرض قرار گرفته اند. نتایج ناشی از ارزیابی ساختمان از دیدگاه استفاده کنندگان نشان می دهد ساختمان مدرسه حسین امین از کیفیت فضایی مناسبی برخوردار بوده، اما در سایر متغیرهای مورد آزمون از مطلوبیت مناسبی برخوردار نیست. از یافته های پژوهش حاضر ضمن ارزیابی ساختمان مدرسه حسین امین می توان معرفی فرآیند کشف مسئله به عنوان اولین گام در ارزیابی پس از بهره برداری ساختمان مدارس را نام برد.
خلاصه ماشینی:
در تحقیق حاضر فرض «انطباق خصوصیات معماری ساختمان مدرسه حسین امین از جنبههای کیفیت فضایی، امنیت فضایی، راحتی فضاهای مدرسه، صرفهجویی در مصرف انرژی و آسایش محیطی با خواستهها و انتظارات کاربران» مورد آزمون قرار گرفته است.
بدون انجام فرآیندهای مزبور، اشتباهات در آینده تکرار شده و در نتیجه عدم کارایی ساختمانها و اتلاف منابع انسانی و مالی را سبب میشود که خود عقبافتادگی یک جامعه را موجب میشود؛ بنا بر توضیحات پیشگفته مبرهن است که ارزیابی پس از بهرهبرداری ضرورتی است انکارناپذیر که باید مورد توجه مدیران و تصمیمگیران خصوصاً در عرصه آموزش و فضاهای آموزشی قرار گیرد.
فرضیه تحقیق بنا بر مسألة بیانشده در مقدمه، فرضیة زیر در ارتباط با نمونه موردی مطرح میشود : "ساختمان مدرسة حسین امین از جنبههای کیفیت فضایی، امنیت فضایی، راحتی فضاهای مدرسه، صرفهجویی در مصرف انرژی و آسایش محیطی منطبق با خواستهها و انتظارات کاربران است.
بدین ترتیب پرسشنامة تنظیم شده شامل 38 سؤال بوده که سعی در جمعآوری دادههای مورد نیاز در ارزیابی دیدگاه دانشآموزان در خصوص ساختمان مدرسه از جنبههای کیفیت فضایی، امنیت فضایی، راحتی فضاهای مدرسه، صرفهجویی در مصرف انرژی و آسایش محیطی مدرسه به شرح زیر دارد : - در متغیر «کیفیت فضایی»، فضاهای کلاس، سالن مدرسه و حیاط آن مد نظر بوده که 5 سؤال اول مربوط به ارزیابی کیفیت فضایی کلاس بوده، سؤال 6 تا 9 مربوط به فضای سالن مدرسه و سؤالات 10 تا 14 مربوط به حیاط مدرسه است.
طرح تحقیقاتی “guide to post occupancy evaluation” انجام شده توسط مؤسسه “AUDE”" با همکاری دانشگاه وست مبستر جهت استفاده متخصصان و کارکنان بخش آموزش عالی انگلستان، یکی از تحقیقات کاربردی مفید در این خصوص است.