چکیده:
مهم ترین دارایی های جاری هر بانک وجوه نقد است. وجود وجه نقد انعطاف پذیری مالی بانک و نبود آن ریسک نقدینگی بانک را افزایش می دهد. به طورکلی علل پدید آمدن ریسک نقدینگی در دو مورد، برداشت سپرده ها توسط سپرده گذاران و تعهدهای خارج از ترازنامه خلاصه می شود. از آنجا که بازپس گیری گسترده سپرده ها توسط مشتریان، بانک را با ریسک ورشکستگی مواجه می سازد و نگهداری بیش از نیاز وجوه نقد نیز سود دهی بانک را کاهش می دهد، به کارگیری ابزارهای پوشش ریسک نقدینگی برای بانک بسیار ضروری است. این مقاله با معرفی «اختیار فروش گواهی سپرده سرمایه گذاری» به عنوان ابزار پوشش ریسک نقدینگی و با بهره گیری از روش تحقیق توصیفی و نیز تحلیلی ـ استنباطی، به بررسی فقهی این ابزار می پردازد. نتایج مقاله نشان می دهد که مطابق موازین فقه امامیه، قرارداد اختیار فروش گواهی سپرده سرمایه گذاری، قراردادی صحیح است و به کارگیری آن در بانکداری اسلامی مانعی ندارد.
خلاصه ماشینی:
تحلیل فقهی - اقتصادی اختیار فروش گواهی سپرده سرمایه گذاری به عنوان یکی از مشتقات پوشش ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی (مطالعه موردی: بانکداری ایران ) * دکتر سید عباس موسویان ** محمد صفری چکیده مهم ترین دارایی های جاری هر بانک وجوه نقد است .
امـا ایـن مقالـه اختیـار فـروش گواهی سپرده سرمایه گذاری را به عنوان یک نوع اختیار معامله معرفی و سپس بـه کـاربرد آن برای پوشش ریسک نقدینگی در حوزه بانکداری اشاره می کند.
بانکی را فرض کنید که طـی قراردادهـای متفـاوت متعهد به پرداخت وام به شرکت های گوناگون شده است ، چنانچه هرکدام از این شـرکت هـا قرارداد تعهد وام خود را به اجرا بگذارد، چنین پرداختی ، بانک را با ریسک نقـدینگی مواجـه می کند و اثر این دسته از عوامل در افزایش میزان دارایی ها نمایان می شود.
جـذابیت اختیـار فـروش گـواهی سرمایه گذاری برای بانک بدی ی و مبرهن است ؛ چرا که بانک با پرداخـت مبلغـی بـا عنـوان قیمت حق اختیار معامله ، ریسک نقدینگی خود را به طور کامل پوشش می دهد.
Abdul Majid, Abdul Rais (2003), "development of liquidity management instruments: challenges and opportunities", International Conference on Islamic Banking: Risk Management, Regulation and Supervision, Jakarta –Indonesia.
Barfield, Richard & Venkat Shyam (2011), "Liquidity risk management", The Journal of Global perspectives on challenges and opportunities, PricewaterhouseCoopers, p.
Rifki, Ismal (2010), "How Do Islamic Banks Manage Liquidity Risk?