چکیده:
گفته میشود در مناسبات بین دولت ها به جای دوستی و دشمنی پایدار، تنها مسئله منافع دائم مطرح اسـت کـه باید برای حفظ آن کوشید. آیا در شرایط سیال منطقه ای و بین المللی اقدامات فرصت طلبانـه مـیتوانـد متضـمن منافع پایدار برای دولت های همجواری باشد که افزون بر محدودیت های خود، در معرض سیاست های قـدرت هـای بزرگ قرار دارند؟ مقاله حاضر به بررسی فرصتی وسوسه کننده اختصاص دارد که به عنـوان رویـدادی ضـمنی در خلال جنگ های کریمه (١٨٥٣-١٨٥٦)، نصیب ایران شد تا علیه رقیب منطقه ای خود عثمانی اقدام کند.
خلاصه ماشینی:
آيا در شرايط سيال منطقه اي و بين المللي اقدامات فرصت طلبانـه مـيتوانـد متضـمن منافع پايدار براي دولت هاي همجواري باشد که افزون بر محدوديت هاي خود، در معرض سياست هاي قـدرت هـاي بزرگ قرار دارند؟ مقاله حاضر به بررسي فرصتي وسوسه کننده اختصاص دارد که به عنـوان رويـدادي ضـمني در خلال جنگ هاي کريمه (١٨٥٣-١٨٥٦)، نصيب ايران شد تا عليه رقيب منطقه اي خود عثماني اقدام کند.
٣ از طرف ديگر اين احتمال نيز وجود داشت که تهران از جنگ روسيه و عثماني براي بازپس گيري قلمرو سابق خود در قفقاز استفاده کند که تنها چند دهه پيش به تصرف روسيه درآمده بود.
به گفته صدر اعظم ، هشت ماه پيشتر يعني در آگوست ١٨٥٣ به دستور دولت روسيه دالگوروکي در مذاکراتي محرمانه انعقاد پيماني مخفيانه با شرايطي وسوسه کننده را به ناصرالدين شاه جوان پيشنهاد کرده بود تا در زمان مناسب ايران با عثماني وارد جنگ شود.
ک. به گزارش کلنل شيل ، عضو نمايندگي و سپس وزير مختار بريتانيا در تهران ، در: A Statement of the revenue of Persia and of its expenditure, enclosure in Sheil to Palmerston, 29 Jan. 1849, FO 60/144; same, “Note on the Persian Revenue,” in Lady سال هاي اخير فرمانده بحريه آن کشور در آشوراده ، جزيره اشغالي ايران در دهانه خليج استرآباد (درياي مازندران ) مواجه بود اهميت بسيار داشت .