چکیده:
پستمدرنیسم، معرف تعدد و تکثر ارزشها و نسبیت حقیقت است. آیا چنین وضعیتی میتواند بستری مناسب برای تعلیم و تربیت ارزشهای اسلامی باشد یا خیر؟ مقالة حاضر بر این فرض است که مبانی هستیشناسی پستمدرنیسم، موانع فکری عرضة ارزشهای اسلامی را مرتفع کرده؛ بدین معنا که مطلقیت و جهانشمولی ارزشهای غربی را به چالش کشیده است. از سویی دیگر، مبانی معرفتشناسی پستمدرنیسم با طرح نسبیت شناخت و حقیقت، با ارزشهایی که مدعی جهانشمولی و مطلقیتاند، به مقابله بر میخیزد. بر همین اساس، به نظر میرسد مبانی هستیشناسی و معرفتشناسی پستمدرنیسم همانند شمشیر دو دم است؛ یک دم آن میخواند و دم دیگر میراند. مقالة حاضر با بهره از روش تحلیل محتوای کیفی و رهیافت نسبتسنجی میکوشد امکان تعلیم و تربیت ارزشهای اسلامی در وضعیت پستمدرنیسم را نشان دهد.
خلاصه ماشینی:
"اقسام مبانی فلسفی- دینی تعلیم و تربیت این مبانی شامل چهار مقوله به شرح زیر است: مبانی هستیشناسی: بخشی از گزارههای توصیفی ـ تبیینی دربارة واقعیت وجود و احکام کلی آن است که در مباحث جهانبینی اسلامی یا حوزة وجودشناسی فلسفة اسلامی، بهطور مدلل و مبرهن مطرح شده یا مفروض قرار گرفته است.
روابط انسانی در مدارس مدرن و پستمدرن 155 اهمیت روابط انسانی مدرن پستمدرن ارتباط بهعنوان شرط شکوفایی استعدادهای آدمی ارتباط خود و آگاهی با رابطههای انسانی ژرفابخشی و گسترش روح مشارکت و همکاری تعیین هویت خود مطرح شدن خردهفرهنگها نو شدن دانشها و اندیشهها هدف روابط انسانی رشد برقراری دموکراسی تمرین گفتمانهای عمومی پیشبرد کار جمعی و کاوشگری ساخت دانش ساخت ارزش چندجانبهگرایی ترویج گفتمان خود ـ آفرینندگی شکل مدرسة آرمانی اجتماع کوچک محلی یا دموکراتیک شبیه به دنیای واقعی اجتماع کوچک بیطبقه و چندطبقه رابطة بین عملکرد و پاداش مبتنی بر فرد مبتنی بر گروه برخی از دلالتهای ضمنی تربیتی پستمدرن با توجه به دیدگاههای فوکو و دریدا جهانشمول نبودن تعلیم و تربیت، فاقد بنیانهای ثابت و جهانی است.
چنانچه با زیرکی بخواهیم از فضایی که در حال حاضر بهمدد بحران مدرنیسم در جهان حکمفرما شده است، برای گسترش اسلام و پیرو آن، ارزشها و تربیت اسلامی بیشترین استفاده را ببریم، مناسبترین راهحل اینگونه مینماید که توجه خود را به پستمدرنیسم به منزلة یک وضعیت، معطوف سازیم و از شرایط به وجودآمده، بهترین بهرهبرداری را بهسود تعلیم و تربیت ارزشهای اسلامی انجام دهیم.
بهترین متفکر و نظریهپردازی که به این نکته، یعنی تأکید بر پستمدرنیسم به منزلة یک وضعیت، و بهرهبرداری از آن بهسود اسلام و ترویج ارزشها و تعلیم و تربیت اسلامی توجه کرده است، اکبر احمد، اندیشمند پاکستانیتبار و مسلمان است."