خلاصة:
ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎن در زﻧﺪﮔﯽ ﺣﯿﺜﯿﺖ و آﺑﺮو و ﺷﺨﺼﯿﺖ اوﺳﺖ و ﻫﺮ ﭼﯿﺰی آن را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ
ﻣﯽ اﻧﺪازد. ﮔﻮﯾﯽ ﺟﺎن او را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ، ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺮور ﺷﺨﺼﯿﺖ از ﺗﺮور ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻨﺎه آن از ﻗﺘﻞ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﭘﺲ ﺷﺨﺺ ﻏﯿﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺮ ﮔﺎه ﺑﺨﻮاﻫﺪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ وﯾﺮاﻧﮕﺮ را ﺗﺮک ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﻤﮏ و ﯾﺎری ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﺎ ﻫﻤﺘﯽ واﻻ ﻧﻔﺲ ﺳﺮﮐﺶ ﺧﻮد را ﻣﻬﺎر و ﺳﺮﮐﻮب ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻏﯿﺒﺖ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ و ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﮔﻨﺎﻫﺎن اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻏﯿﺒﺖ و ﺑﯿﺎن آﯾﺎت و رواﯾﺎت در ﻣﺬﻣﺖ ﻏﯿﺒﺖ ﻣﻮارد ﺟﻮاز ﻏﯿﺒﺖ را ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ دارد.
ملخص الجهاز:
پس شخص غيبت کننده هر گاه بخواهد اين عمل ويرانگر را ترک کند بايد از خداوند کمک و ياري بگيرد و با همتي والا نفس سرکش خود را مهار و سرکوب نمايد و بداند که غيبت شديدترين و بدترين گناهان است .
(غررالحکم ٥١٩٨) ١٠- پيامبر فرمود در قيامت کارنامه گشوده شده مرد را به او ميدهند و او عرض ميکند فلان کار نيک که کرده ام کجاست در کارنامه ام نيست خدا ميفرمايد با غيبت کردن از مردم آنها را پاک کردي.
همچنين اگر ديدي کسي با فردي ناسق و نابکار اما ظاهر االصلاح رفت و آمد دارد و بيم آن داري که به سبب همنشيني با او به کارهاي خلاف شرع کشيده شود، ميتواني فاسق بودن آن شخص را به گوشزد کني به شرط آن که انگيزه تو ترس از رواج بدعت و سرايت فسق و گناه باشد چرا که اين جا، جاي فريبکاري و نيرنگ شيطان است .
ظاهر اين خبرگوياي جايز بودن عيب چنين کسي است هرچند از ذکر گناهي که کرده است او را ننگ آيد، دليل بر جواز غيبت کردن از مطلق فاسق (چه تظاهر به فسق بکند و چه نکند) احتمالي است که از اين فرمايش پيامبر(ص ) ناشي ميشود که فرمود: فاسق را غيبتي نيست .
وانگهي اگر کسي غيبت ديگري ميکند به اين انگيزه که با او دشمن است ، چگونه حاضر ميشود نيکيهايش را به دشمنش منتقل کند و گناهان دشمن را به نامه عمل خود وارد کند؟ چنان که در روايات به اين پيامد غيبت اشاره شده است .