Abstract:
دامداری عشايری به لحاظ بهرهبرداری از اراضی حاشيهای از نظر بومشناختی و اقتصادی از پايداری درخور توجهی برخوردار است. اين نظام در بسياری از مناطق جهان و از جمله در کشور ما تحت تأثير جريان نوسازی رو به افول نهاد و روند اسکان خودجوش و نيز سازمان يافته يا حمايت شده از سوی دولتها شدت يافت. هرچند اسکان، برخورداری نسبی عشاير از خدمات مورد نياز را در پی دارد اما موجب تخريب پوشش گياهی و فرسايش شعاعی مراتع پيرامون سکونتگاهها میشود. مقاله حاضر با تکيه بر يافتههای ميدانی، تبعات زيست محيطی اسکان جامعه کوچرو را بررسی ميکند. نتايج پژوهش گويای آن است که به رغم کاهش دام خانوارهای مورد بررسی ، شاخصهای کيفی مديريت مرتع که ناظر بر نوع رفتار با مرتع است، روند نامطلوبی يافته است و در نتيجه تخريب مراتع پيرامون سکونتگاههای مورد بررسی تشديد شده است. برای برونرفت از اين وضعيت، توسعه درونزا و پايدار مناطق عشايری استان، حمايت از منافع جامعه کوچرو، بازآفرينی دانش بومیو تنوعبخشی به معيشت عشاير اسکانيافته پيشنهاد شده است.
Nomadic animal husbandry system takes advantage of marginal lands on a sustainable basis، both ecologically and economically. This system has been negatively affected by modernity and modernization trend and sedentarisation practice has been intensified either spontaneously or organized and supported by states. Sedentarisation provides the nomads with basic needs and services relatively، however it results in destruction of flora and radius erosion of the rangelands surrounding the nomads habitat. This article is relying on field research findings to examine environmental consequences of nomads' sedentarisation. The research findings indicate that despite a decline in the number of the animals kept by settled households، qualitative indices which describe the prevalent practice and management (such as time of cattle entrance and stay duration in the rangeland، the daily grazing radius، etc) are far from ideal and it has led to intensified destruction of settled areas. The paper recommendation to resolve this dilemma include: promoting endogenous and sustainable development in nomadic areas of the province، protecting the interests of nomads، revitalizing indigenous knowledge and diversifying the livelihoods of the sedentarised nomads.
Machine summary:
"جدول ۲- توزیع پاسخ گویان برحسب میزان مصرف علوفه (TDN) طی مدت اقامت دام در مرتع ، به تفکیک شهرک های عشایری (درصد) شهرک ف چلگرد شرمک لشتر جمع مصر علوفه (kg/TDN) قبل از اسکان بعد از اسکان قبل از اسکان بعد از اسکان قبل از اسکان بعد از اسکان قبل از اسکان بعد از اسکان عدم استفاده ازمرتع ۰ ۳۰ ۰ ۳/۳ ۰ ۱۵ ۰ ۲۱/۵ ۱۰۰۰ -۲۹۹۹ ۰ ۲۰ ۰ ۱۶/۷ ۰ ۳۰ ۰ ۲۰/۸ ۳۰۰۰ -۶۰۰۰ ۷/۵ ۲۲/۵ ۳۰ ۶۶/۷ ۳۵ ۵۵ ۱۶/۹ ۳۷/۷ ۶۰۰۱ -۹۰۰۰ ۳۱/۲ ۱۷/۵ ۳۳/۳ ۱۳/۳ ۴۵ ۰ ۳۳/۸ ۱۳/۸ ۹۰۰۱ -۱۲۰۰۰ ۲۶/۳ ۷/۵ ۱۳/۳ ۰ ۵ ۰ ۲۰ ۴/۶ ۱۲۰۰۱ -۱۵۰۰۰ ۱۵ ۲/۵ ۱۰ ۰ ۱۰ ۰ ۱۳/۱ ۱/۵ ۱۵۰۰۱ -۱۸۰۰۰ ۱۰ ۰ ۶/۷ ۰ ۵ ۰ ۸/۵ ۰ ۱۸۰۰۱ -۲۱۰۰۰ ۵ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۳/۱ ۰ بیشتر از ۲۱۰۰۰ ۵ ۰ ۶/۷ ۰ ۰ ۰ ۴/۶ ۰ جمع ۱۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ ۱۰۰ مأخذ: یافته های میدانی پژوهش قبل از اسکان : سطح معنی داری محاسبه شده بر اساس آزمون کروسکال والیس = ۰/۰۰۱ بعد از اسکان : سطح معنی داری محاسبه شده بر اساس آزمون کروسکال والیس = ۰/۱۷۵ شاخص های کیفی بهره برداری از مرتع چرای زودرس یکی از نکات مهم در زمینه مدیریت مرتع ، زمان ورود دام به مرتع است ، چـرا کـه اگـر دام پیش از موعد و قبل از به بذر نشستن گیاهان مرتعی وارد آن شود، قدرت باروری و بازآفرینی آن را تضعیف می نماید."