چکیده:
در این پژوهش تغییرات و چرخههای حاکم بر پارامترهای بارش و دبی در مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه ایستگاه خرجگیل(حوضه ناورود) به مدت 38 سال)1345-1382 (با استفاده از آزمون من-کندال و تحلیل طیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پردازش دادهها نشان داد که تغییرات در مقیاس ماهانه محدود به اردیبهشت و شهریور بوده و در مقیاس فصلی هیچ گونه تغییری مشاهده نشده، اما در بارندگی سالانه به میزان 0.26 تغییر رخ داده است. وجود روندهای منقطع در سریهای بارش و دبی در بازه تعریف شده (1.96±) با سطح اطمینان 95 درصد مشاهده شد. در مقیاس فصلی مابین روند بارش و دبی پاییز بیشترین انطباق دیده شد، اما در بقیه فصول در بخشی از دوره، انطباق و در بخش دیگر عدم انطباق اثبات میگردد. در تحلیل سریهای ماهانه بارش و دبی، هیچ گونه روند قابل ملاحظهای در خارج از محدوده بحرانی مشاهده نگردید ولی سریهای ماهانه شهریور حاکی از روند معکوس بارش و دبی از ابتدا تا انتهای دوره میباشد. همچنین با استفاده از تحلیل طیفی، وجود چرخهها با بیشترین واریانس معنیداری استخراج شده و چرخههای سینوسی (بدون روند) برای تمامی سریهای ماهانه، فصلی بارش و دبی اثبات گردید. البته چهار چرخه غیر سینوسی(روند) برای دبی ماههای دی، بهمن و مرداد بدست آمد.
خلاصه ماشینی:
همچنین با استفاده از تحلیل طیفی، وجود چرخهها با بیشترین واریانس معنیداری استخراج شده و چرخههای سینوسی (بدون روند) برای تمامی سریهای ماهانه، فصلی بارش و دبی اثبات گردید.
کاموفو (1984) با تحلیل سریهای بارش در پادووای ایتالیا به مدت 256 سال (1725 تا 1981) بر روی تغییرات فصلی، روندها، نوسانات دورهای، دوره برگشت، فراوانی مقدار و شدت بارش ماهانه نشان داد تغییر و روند دورهای نیز در دادهها آشکار بوده ولی دورهها قابل تعریف نیستند.
دیکسون و همکاران (2006 ) در تحلیل جریان رودخانهای در بریتانیای غربی، روندهای سالانه و فصلی را با تست غیر پارامتریک من - کندال مورد آزمون قرار داده، نتیجه گرفتند که چندین روند عمدتا مثبت در جریانهای - Pandzic and Trninic, 2000 - Principle components analysis - Yue and Hashino, 2003 - Yue and Wang,, 2002 -Yukon 6- Prairie -Conway and Hulme, 2005 8- Dixon et al, 2006 بالا و پایین مشاهده میشود.
-Selvam et al,( 1994) -ENSO -Rajagopalana and Lal,1998 -Quasi-biannual variability -Torrence ad Webster, 1999 -Lana et al , 2005 -Fabra -Quasi- Biannual Oscillation (QBO) -North Atlantic Oscillation (NAO) 0-Andreo et al, 2006 1-Iberian Peninsula 2-North Atlantic Oscillation 3-Hartmann et al, 2009 4-Yangtze River basin 2.
نقشه موقعیت جغرافیایی حوضه ناورود در این پژوهش جهت بررسی تغییرات، روند و چرخههای حادث بر رژیم بارش و آبدهی منطقه مورد مطالعه از آزمون گرافیکی و غیرگرافیکی من-کندال و تحلیل طیفی استفاده شده است.
در مقابل، در سری زمانی دبی این فصل، همساز 4 با چرخه سینوسی معنیدار10 ساله قابل مشاهده است و بیشترین سهم واریانس همسازها نیز مربوط به همساز 4 میباشد.