چکیده:
این مطالعه به بررسی ارتباط بین عوامل سازمانی و زمان بندی کار با خستگی، سلامت و به-زیستی اجتماعی در راهبران و روسای قطار شرکت راه آهن ج.ا.ا می پردازد. 500 نفر از کارکنان به طور تصادفی از جامعه آماری 2400 نفری انتخاب شدند، که 413 نفر از آن ها پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی و عوامل شغلی- سازمانی راهبران و روسای قطار راه آهن را، تکمیل نمودند. آلفای کرونباخ پرسشنامه (891/0) و روایی آن از طریق مطالعه مقدماتی بر روی 50 نفر از شرکت کنندگان و نیز تایید متخصصان برآورد گردید. برای نشان دادن اطلاعات جمعیت شناختی و شغلی کارکنان از نرم-افزار SPSS 20 و جهت شناسایی ارتباط بین عوامل مورد بررسی از مدلسازی معادلات ساختاری (نرم افزار Lisrel 8.5) استفاده شد. نتایج تحلیلی مطالعه نشان داد که مولفه های زمان بندی کار و عوامل سازمانی دو عامل مجزای از یکدیگر نیستند و زمان بندی کار این کارکنان به شدت با دیگر عوامل سازمانی مرتبط می باشد. هم-چنین، خستگی و به-زیستی اجتماعی نقشی واسطه ای داشته و عوامل سازمانی با تاثیری که بر این دو می گذارند، سلامت کارکنان را تحت تاثیر قرار می دهند.
Abstract: This research investigated the relationship between organizational factors and work schedule withfatigue، health and social well-being in Iran railroad operators. 500 locomotive engineers and conductors out of 2400 were randomly selected that 413 of them answered job-organizational factors of locomotive engineers and conductor''s questionnaire and personal data sheet، completely. Cronbach’s alpha of questionnaire was 0.891. Its validity estimated through pilot study on 50 participants and specialist confirmation and calculated CVI (0.95). SPSS 20 for analyzing demographic and job related data and Structural Equation Modeling (Lisrel 8.5) for detecting relationship between factors were used. Results indicated that organizational factors and work schedule are not separated factors and are related strongly. Also، fatigue & social well-being have mediating role between effects of organizational factors on staff health.
خلاصه ماشینی:
ارتباط بين عوامل سازماني و زمان بندي کار با خستگي ، سلامت و بهزيستي اجتماعي در راهبران و رؤساي قطار شرکت راه آهن ايران Relationship between Organizational Factors and Work Schedule with Fatigue, Health and Social Well-being in Iran Railway Company’s Locomotive Conductors & Engineers تاريخ دريافت مقاله : ١٣٩١/١٠/١١، تاريخ دريافت نسخه نهايي : ١٣٩٢/٣/٢٠، تاريخ پذيرش مقاله : ١٣٩٢/٥/١٤ رضا خاني جزني ١، شهناز طباطبايي ٢*، امير کاوسي ٣ و سعيد قانع ٤* اين مطالعه به بررسي ارتباط بين عوامل سازماني و زمان بندي کار با خستگي ، سلامت و به -زيستي اجتماعي در راهبران و رؤساي قطار شرکت راه آهن ج .
بنابراين ، با توجه به موارد فوق و رسالت علوم ذکـر شـده مبنـي بـر درنظرگـرفتن خـصوصيات و محدوديت هاي انساني از يک سو، و خصوصيات و ويژگي هاي کار و اخيرً ا سيستم کاريو سازمان از سوي ديگر، تحقيقي با هدف بررسي ارتباط بين عوامل سازماني و زمان بنـدي کـار بـا خـستگي ، سلامت و به -زيستي اجتماعي کارکنان (راهبران و رؤساي قطار) شـرکت راه آهـن ج .
اين پرسشنامه از پنج زيرمقياسِ مثل عوامل سازماني ٣٨ سؤال (دربردارنده حمايت سازماني ، استقلال عملکردي ، کنترل شغلي ، روابط بين فردي و تعارض بين فردي )، زمان بندي کار ٣٣ سؤال (طول ساعت هاي کاري ، تنوع برنامه ، قابليت پيش بيني ، نظم کاري و زمان هاي استراحت )، خستگي ٣١ سؤال (کيفيت و کميت خواب ، خستگي - سکون ، توان - فعاليت و اضطراب )، سلامت ١٥ سؤال (اختلالات اسکلتي - عضلاني ، 133 قلبي - عروقي و گوارشي ) و به -زيستي اجتماعي ١٠ سؤال (دربردارنده اوقات فراغت و روابط با خانواده )، تشکيل مي شود.