چکیده:
پژوهش حاضر با دو هدف، یکی ارزیابی محتوای کتاب زیست شناسی سال دوم نظام جدید متوسطه، از دیدگاه الگوی آموزش خلاقیت پلسک، و دیگری شناسایی عواملی که می تواند در تدوین محتوای درسی زمینة تفکر و خلاقیت و ابداع را فراهم نماید صورت گرفته است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش کتاب زیست شناسی سال دوم متوسطه و ابزار پژوهش برای تحلیل، با توجه به یک طرح کدگذاری در چک لیست وارسی محتوا بود. این طرح کدگذاری بر مبنای شاخص های چرخة خلاقیت هدایت شدة «پلسک» تنظیم شد. در بررسی روایی صوری و محتوای چک لیست وارسی محتوا، از نظرات مدرسان علوم تربیتی و معلمان استفاده گردید و جهت پایایی ابزار از فرمول «ویلیام اسکات» استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده ۸۰/۰ بود که مورد تایید واقع شد. نتایج و تحلیل کمّی محتوای زیست شناسی سال دوم متوسطه با توجه به داده ها نشان می دهد که این محتوا بر بعد آمادگی ذهنی تاکید دارد و برخی از مولفه های بعد تخیّل و کاربرد مورد توجه و عنایت قرار گرفته است، به طوری که میزان رعایت مولفه ها بسیار اندک بوده و هماهنگی لازم در رعایت اکثر مولفه ها در همه ابعاد وجود ندارد. لذا پیشنهاد می گردد که با رعایت برخی مولفه ها در سازمان دهی و تدوین کتاب علوم زیستی دورة متوسطه فرایند آموزش خلاقیت و رشد آن را فراهم ساخت.
خلاصه ماشینی:
"نتایج و تحلیل کمی محتوای زیست شناسی سال دوم متوسطه با توجه به داده ها نشان می دهد که این محتوا بر بعد آمادگی ذهنی تأکید دارد و برخی از مؤلفه های بعد تخیل و کاربرد مورد توجه و عنایت قرار گرفته است ، به طوری که میزان رعایت مؤلفه ها بسیار اندک بوده و هماهنگی لازم در رعایت اکثر مؤلفه ها در همه ابعاد وجود ندارد.
فراوانی مؤلفه های فصل اول بر اساس چرخۀ خلاقیت پلسک صفحه ٢٥-١ فراوانی ٨٦٢٨١٩١٣ ٠ ١٠٥٨٩١٤١٢٧٢ درصد ٧٥/٦١/٩٧١٨١٢ ١٠٠٧٨١٣١١٦/٥١/٩٠ مبحث درس اول با هدف کلی «آشــنایی فراگیران با ایمنی بدن »، از مجموعه واحدهای تنظیم شده دارای ١٠٥ واحد مشاهده شده از چرخۀ خلاقیت محتوا برخوردار بوده که از این تعداد، از بعد آمادگی ذهنی ، مؤلفۀ مشــاهدة هدفمند ١٨ درصد و مؤلفۀ جلب توجه ١٢ درصد؛ و از بعد تخیل توسعه ، مؤلفۀ تقویت ١٣ درصد از واحدهای فوق را در این درس به خود اختصاص داده است و سایر مؤلفه یا میزان بسیار کمتری رعایت شده اند.
بنابراین مؤلفه های رعایت شــدة این کتاب عبارت اند از بعد آمادگی در مؤلفه های مشــاهدة هدفمند و جلب توجه و اســتخراج مفاهیم ، در بعد تخیل و توسعۀ مؤلفه های بزرگ نمایی کوچک نمایی ، تقویت ، توجه به جزئیات در بعد عمل مؤلفه های کاربرد و ارزشیابی می باشند در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت بر اساس داده های حاصله وضعیت کتاب درسی علوم زیستی سال دوم متوسطه به گونه ای اســت که می توان گفت به طور هماهنگ واحدهای فعال در مدل چرخه آموزش خلاقیت در محتوا رعایت نشــده است ."