چکیده:
روحانیت، عنصر اصلی مولد فرهنگ در کشور ما بوده است. در طول تاریخ هنجارها و ارزشها، عمدتا از طریق آنها به جامعه تزریق گردیده و جزو فرهنگ عامه مردم درآمده و گفتار و کردار این قشر معتمد دینی، همواره، حجت شرعی و مقبول افراد جامعه بوده است. روحانیت در تاریخ کشورمان، همواره به عنوان متولی اصلی هدایت دینی در جامعه به حساب می آید؛ مرجع رسمی تبیین ارزشها و تثبیت باورهای دینی و استنباط و افتای احکام عملی روحانیت بوده و خواهد بود. روحانیان مبارز شیعه به دلیل توانایی در استفاده از عوامل انسانی و عوامل الهی برای ایجاد تحول در ایران زمان پهلوی، بالاترین نقش را در پیروزی انقلاب اسلامی ایران داشتهاند. امروزه جریان های هستند که با اهداف و مقاصد شوم درصدد کمرنگ جلوه دادن نقش روحانیت در انقلاب اسلامی می باشند لذا سوال اصلی این نوشتار تبیین نقش روحانیت در عرصه انقلاب اسلامی از آغاز نهضت تا کنون می باشد. مفروض این تحقیق این است که روحانیت همواره در تمامی عرصه های مبارزاتی علیه ظلم حضور فعال داشته و در مقام مهم اجتماعی که نفوذ در خور توجهی در جامعه ایران از دیرباز داشته است، در فرایند بسیج سیاسی مخالفین شاه، طی سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ نقش موثری ایفا نموده است و پس از آن نیز با انجام خدمات برجسته در نقش سازنده ای را ایفا نموده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
اما پس از آشنایی ایران با مغرب زمین با هجوم اندیشه های غربی به سرزمین ما به خصوص در زمان رضاشاه نمادهای تمدن غرب و تغییر روش زندگی مردم به سبک غرب نیز به گونه ای اقتدارگرایانه آغاز شد و گمان می رفت پس از یکی دو دهه ، اعتقاد به دین در ایران از بین برود؛ اما دست کم به دو دلیل این امر امکان پذیر نبود: یکی وجود روحانیت شیعه و دیگری باور قوی مردم همراه فرهنگ دولت ستیزی ایرانیان که فرامین حکومت ها را معکوس عمل می کردند.
روحانیت شیعه قبل از انقلاب اسلامی در عرصه های مختلف به نقش آفرینی و ایفای رسالت خود همت گماشت ؛ هر چند که با موانع و مخالفت هایی هم مواجه بود؛ اما این حضرت امام خمینی (ره ) بود که توانست با نظریه پردازی «حکومت اسلامی» بر پایه «ولایت فقیه »، به اثبات نامشروع بودن حکومت سلطنتی و لزوم قیام ملت برای اقامه حکوت اسلامی بپردازد.
در پیروزی انقلاب اسلامی ایران رهبری بی چون و چرای مرجع تقلید شیعه امام خمینی (ره ) که چون چتری قریب به اتفاق مردم و گروه های سیاسی را متحد کرده بودند، یکی از عوامل مهم بوده است .
با توجه به این دو اصل ، روحانیت شیعه با کمک مراجع عظام تقلید، آیات و حجج اسلام و طلاب حوزه های علمیه ی دینی در حمایت از رهبر انقلاب ، مهمترین نقش را در انقلاب اسلامی داشته است .
اما با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره ) ١٢٧ پاسداشت این دستاورد بر عهده نهاد روحانیت - به عنوان یکی از متولیان اصل دفاع و حمایت از انقلاب اسلامی- است و روحانی انقلابی توان حفظ و حراست از این دستاورد ارزشمند را دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد: ١.