چکیده:
یکی از مشکلات پژوهش در مقولهی سازمان و مدیریت ناسازگاری موضوع تحلیل و ابزار تحلیل است.سالهاست محققان این رشته با استفاده از ابزارهای تحقیقی که خاص علوم طبیعی است به سراغ مسائل انسانی و سازمانی آمده و کوشیدهاند تا ایندو ناساز را همساز کنند که در این امر توفیقی حاصل نگردیده است.در این مقاله تلاش شده تا پژوهش کیفی به عنوان رویکردی مناسب تحقیق در مسائل سازمان و مدیریت معرفی و ویژگیهای آن تشریح شود.ماهیت و سرشت پژوهشهای کیفی،شیوههای گردآوری اطلاعات در این نوع پژوهشها، دستهبندی پژوهشهای کیفی و برخی مشکلات آنها محورهای اصلی بحث در این مقاله را تشکیل میدهد.امید است طرح این موضوع آغازی باشد برای بحثهای اساسیتر در زمینه پژوهشهای سازمانی و مدیریت.
خلاصه ماشینی:
"اسمیر سیچ در مطالعهی خود فرایندی عملیاتی سازمان بیمه را مورد بررسی قرار داد و روشن ساخت که اجزاء عملیاتی آن چیستند؟چه کسانی این اجزاء را انجام میدهند؟افراد در مورد آن (1)- Gadamer (2)- Hermeneotics چهگونه فکر میکنند،و چهگونه نسبته به آن واکنش نشان میدهند؟نتایج حاصل از این فرایند چیست و مشتریان چه نظری نسبت به این نتایج دارند؟ ویژگی دیگر پژوهش کیفی آزاد بودن و ساختارنایافتگی کار تحقیق است.
عدم وجود ساختار در پژوهش کیفی مزیت دیگری که دارد این است که تصویر واقعیتری از سازمان به دست میدهد و از رفتارهای تصنعی که ناشی از ساختارمند بودن روشهای تحقیق سنتدی در سازمان است جلوگیری میکند.
با ابزار پرسشنامه که متداول کار تحقیقات پیمایشی است محقق نظرات خود را در قالب سؤالات از قبل تعیینشده به طرف مقابل القا میکند،درحالیکه در پژوهش کیفی با مصاحبه آزاد و گفتمان،محقق و طرف تحقیق بر هم اثر میگذارند و باهم در راه شناخت مسأله گام برمیدارند.
دستهبندی تحقیقات کیفی براساس شیوهی گردآوری اطلاعات براساس انواع روشهای گردآوری اطلاعات میتوان تحقیقات کیفی را با توجه به میزان مشارکت محقق در محیط تحقیقی به چهار گروه تقسیم کرد: گروه اول:در این نوع تحقیق،پژوهشگر بهطورکامل و به صورت یک عضو وارد سازمان شده و به بررسی سازمان میپردازد.
گروه سوم:در این گروه محقق با استفاده از ابزار مصاحبه به گردآوری اطلاعات میپردازد و رابطهی او از طریق گفتوگو با افراد سازمان و بررسی نظرات آنان است.
برخی از محققان تحقیق کیفی بر این اعتقادند که برای تسهیل کار باید حتما مدیریت عالی سازمان با انجام تحقیق موافقت داشته باشد تا بتوان اجازهی ورود و مشاهده و بررسی سازمان را پیدا کرد."