چکیده:
سبک شناسی، به عنوان روشی نوین در مطالعات ادبی، به بررسی پدیده های زبانی و سبکی می پردازد؛ و از آنجا که شکل و محتوی هر کدام به تنهایی برای دستیابی به کلیت متن کافی نیست، در سبک شناسی به چگونگی پیوستگی این دو و تاثیر ارتباط آنها در فهم معنی، و در نهایت بیان وجوه زیبایی شناختی آن پرداخته می شود. تصویرپردازی های قرآن به طرزی شگفت، فکر و عاطفه انسان را مجذوب خود می سازد که زیبایی آن در کلام فصیح و معانی بلند آن تجلی می یابد. سوره رحمن از زیباترین سوره های قرآن است که به شرح بسیاری از نعمت های خداوند می پردازد. پژوهش حاضر در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و در چهار سطح صوتی، صرفی، نحوی، و معنایی، نظریات سبک شناسی را بر سوره رحمن مطابقت دهد. این پژوهش در پی پاسخ به برخی پرسش هاست؛ از جمله: بارزترین ویژگی های سبکی سوره رحمن کدام است؟ تاثیر انتخاب لفظ بر انتقال معنی چگونه است؟ از مهم ترین یافته های تحقیق حاضر این است که سجع و ایقاع و کثرت حروف لین و مد از بارزترین ویژگی های سوره «الرحمن» به شمار می آید. این پژوهش همچنین به بیان وجوه ارتباط عمیق بین لفظ و معنی و چگونگی تاثیر آن در تصویرگری های این سوره می پردازد.
خلاصه ماشینی:
"منهج البحث فی هذا المقال بعد تقدیم تعریف عن الأسلوب والأسلوبیات، ندرس سورة الرحمن دراسة أسلوبیة فی المجالات اللغویة التی تتوزع فی أربع مستویات أدبیة؛ وهی: المستوی الصوتی والصرفی والنحوی والدلالی؛ وندرس صلة اللفظ بالمعنی للوصول إلی أبرز السمات الأسلوبیة فی هذه السورة المبارکة.
وعندما نصل إلی الآیات التی تصف لنا عذاب النار، هناک شیء یجذب الانتباه، وهو أن الجمل فی جمیع آیات هذا القسم فعلیة، وفعلها مضارع؛ کأن الله تبارک وتعالی لا یرید هنا أن یصرح علی الدیمومة فی العذاب وثبوتها، ولکن إذا وصل الدور إلی الآیات التی تصور الجنة وما فیها من النعم، نری تقریبا کل الآیات جملا اسمیة، والجملة الاسمیة موضوعة لثبوت المسند للمسند إلیه، وهذا السیاق یناسب المعنی المقصود هنا، وهو ثبوت النعم فی الجنة وعدم زوالها، ویعطی الإنسان نوعا من الهدوء والاطمئنان والفرح.
والراء حرف تکریری اهتزازی یناسب تماما معنی کلمة «الفخار» و«النار»؛ لأن الفخار یفید الانکسار، و من صفات لهب النار الحرکة والاهتزاز؛ 5ــ کثرة التکرار من أبرز الظواهر الأسلوبیة فی السورة، ویؤثر فی الإیحاء، ویفید التوکید والموسیقی؛ وقدجاء فی عدة مستویات: تکرار الجملة، تکرار المفرد، وتکرار الحرف؛ 6ــ نسبة الجمل الفعلیة أقل من الاسمیة، والفعلیة جاءت فی الآیات التی تختص بذکر العقاب والعذاب، وأکثرها استعملت فی صیغة المجهول، وإن کان الفعل معلوما، فلیس بمتعد؛ ومنها: (یرسل علیکما شواظ من نار...
وعندما نصل إلی الآیات التی تصف عذاب النار، نری الأفعال مضارعة؛ کأن الله ( لا یرید أن یصرح بالدیمومة فی العذاب وثبوتها، ولکن فی الآیات التی تصور الجنة وما فیها من النعیم، جاء کل الآیات تقریبا فی سیاق الاسمیة؛ لإیحاء ثبوت النعم ودوامها وعدم زوالها فی الجنة؛ 8ــ هناک علاقات دلالیة کثیرة فی سورة «الرحمن»؛ منها: التضاد، شبه التضاد، المشترک اللفظی، الاشتمال وتوسع المعنی."