خلاصة:
بـا هدف بررسی تفاوت ضرایب همبستگی درونی بین سه مؤلفه مقابله پیشگیرانه، مسند مهارگری و بازخورد نسبت به جهان، 172 (50 پسر و 122 دختر) دانشجـوی ایرانی و 146 (66 پسر و 80 دختر) دانشجـوی لبنـانی بـه سه مقیـاس ویژگیهای رفتاری صلاحیت روانی ـ اجتماعـی تایلـر (1978)، مقیاس مسند مهارگری درونی و بیرونی راتر (1967) و مقیـاس اعتمـاد (راتر، 1966) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند در نمونـه لبنـانی بـا افزایش مسند مهارگری بیرونی و بازخورد مثبتتر نسبت به جهان، مقابله پیشگیرانه کاهش یافت؛ در حالی که در نمونه ایرانی بالاـ بودن مهارگری بیرونی، با کاهش مقابله پیشگیرانه همراه بود. رابطه مسند مهارگری بیرونی با بازخورد مثبت نسبت به جهان در هر دو گروه غیرـ معنـادار بود اما این ضریب در گروه ایرانی به گونه معناداری بزرگتـر از گروه لبنانی به دست آمد. وجود تفاوت بین ساختارهای اجتماعی و سیاسی دو کشور به عنوان یکی از دلایل عمده این یافتهها مورد بحث قرار گرفت.
n order to assess differences in intercorrelation coef- ficients among the three components of proactive co- ping، external locus of control، and attitude towards the world 172 Iranian students (50 male، 122 female) and 146 Lebanese students (66 male، 80 female) responded to the Psychosocial Competence Scale (Tyler، 1978)، Rotter ’s In- ternal and External Locus of Control Scale (Rotter، 1966) and Rotter Trust Scale (1967). Findings revealed that in the Lebanese sample، with the rise in external locus of control and a more positive attitude towards the world، proactive coping decreased whereas in the Iranian sample higher ex- ternal locus of control was coupled with lower proactive coping. The relationship between external locus of control and attitude towards the world was insignificant in both groups but this coefficient was significantly larger for the Iranian group. Differences in social and political structur- es of the two countries are discussed as the main reason be- hind these findings.
ملخص الجهاز:
Key words: crosscultural research, Tyler’s model of psy- chosocial competence, locus of control, proactive coping, attitude towards the world, Iranian and Lebanese students.
براساس الگوی کـلنگر3 صلاحیت روانیـاجتمـاعی تایـلر (1991)، چنین فرض میشود، که فرد در تعامل با محیط به مفهوم زندگی، سطح حرمت خود4 و به طور کلی، بـه سه مؤلفه اصلی صلاحیتهای روانی ـ اجتماعی دست مییابد: ـ مسنـد مهارگری5 مفهومی است که نشان میدهد افراد رویدادهای مثبت و منفی را در زندگی چگونه درک میکنند، چه دلایلی برای وقوع آنها مییابند و به عبارت دیگر وقوع آنها را به چه چیزهایی نسبت میدهند.
بـه طور کلی با توجه به اهمیـت موضوع صلاحیـت روانیـاجتماعـی و تأثیـر آن بر زندگی شخصی (تایلـر و وارما، 1988)، روانی (گانگ، 2002) اجتماعی (اشر و روز، 1997) و اقتصـادی (شـول، مایو و برنشتایـن، 2004) در این پژوهش کوشش شده تا با گسترش الگوی تایلر (1978) گامی در جهـت مفـهومسـازی جدید صلاحیـت روانیـ اجتماعی برداشته شود و با استناد بر مبانی نظری موجود به دو پرسشی که در پی میآیند پاسخ داده شود: ـ آیا بیـن مسند مهارگری فرد، بازخورد مثبت نسبـت به جهـان پیرامون و رفتار مقابله پیشگیرانه در دو کشـور لبنان و ایران همبستگی وجود دارد؟ ـ آیـا همبستـگی بین مؤلفههای صلاحیـت روانـیـ اجتماعی در دانشجویان ایرانی و لبنانی با یکدیگر تفاوت دارد؟ روش یـک گروه نمونـه 176 نفری (122دختر و50 پسر) از دانشجویان دورة کارشناسی ارشد دانشگاههای شهر تهران (شامل دانشگاههای تهران، الزهرا و شهید بهشتی) با روش تصـادفی و یک گروه نمونه 149نفری ( 75 دختر و 74 پسر) از دانشجویان دانشگاههای لبنان (بیروت، آمریکایی، عربی) به صـورت غیرتصادفی انتخاب شدند (جدول 1) و به مقیاسهایی که در پی میآیند پاسخ دادند: جدول 1.