خلاصة:
شکایت سرقت ادبی در مواردی طرح می شود که بخش قابل توجه و یا تمامی آثار و نوشته های دیگران را،
به خود یا غیر، حتی به صورت ترجمه، نسبت دهند. به عبارت دیگر، زمانی که نویسنده، مطلبی یا کتابی،
بدون درج منبع و ماخذ و با تغییر فهرست یا جزیی از محتوا، بدون اجازه صاحب اصلی اثر، به نام خود یا
دیگری، منتشر یا چاپ می کند، در اصطلاح حقوقی، سرقت ادبی رخ داده است. در بحث حقوق مالکیت
فکری و مالکیت معنوی، دارنده اثر، حق برخورداری از مزایای مادی و معنوی اثر را دارد. چرا که حتی به
فرض عدم انتفاع مادی، آثار ادبی و یا نگارشی، می تواند رزومه و سابقه قابل قبول فرد تلقی شود و از این
رهگذر به شهرت و یا موقعیت خاصی دست یابد. سرقت ادبی، در قانون مطبوعات، به عنوان قانون خاص،
قابل تعقیب کیفری و بر اساس قانون مجازات اسلامی، قابل مجازات است. پژوهش حاضر، تمامی مطالب
را از محتوای قوانین موضوعه، با ذکر منبع، استخراج نموده که در ادامه منتشر می شود.
ملخص الجهاز:
مرجان سراجق دانشجوي دکتري رشته مديريت بازاريابي دانشگاه آزاد اسلامي واحد همدان ، ايران چکيده شکايت سرقت ادبي در مواردي طرح مي شود که بخش قابل توجه و يا تمامي آثار و نوشته هاي ديگران را، به خود يا غير، حتي به صورت ترجمه ، نسبت دهند.
اما اگر همين فرد، بخواهد همين مطلب را در اثر يا نوشته اي - نظير تکليف درسي ، پايان نامه يا مقاله - نقل کند، علاوه بر آنکه بايد امانتدار باشد و در حفظ محتوا و درستي آن بکوشد، موظف است مشخصات کامل منبع مورد استفاده را نيز ذکر کند.
دانشجويي که فاقد مهارت تحقيق است به دو شکل مرتکب تقلب مي شود؛ يا ترجيح مي دهد کل اثر يا ايده شخص ديگري را به نام خود به استادان تحويل دهد (روشي که به شکل خريد رساله پايان دوره در ايران مرسوم شده است ) يا ممکن است با استفاده از بخشي يا بخش هايي از تاليفات ديگر پژوهشگران و مولفان ، بدون ذکر صحيح منبع درگير فرآيند سرقت علمي شود.
در اين فضا انتشار مطالب و مقالات بدون رعايت کپي رايت بسيار آسان است ضمن آنکه برخي از دانشجويان يا محققان نيز از مهارت لازم براي ارزيابي منابع اينترنتي و شيوه ارجاع به منبع اصلي در تاليفات خود برخوردار نيستند.
اگر چه در اين مقالات داده ها و يافته هاي آزمايشي به خود شخص تعلق دارد ولي چون از قالب يا سبک فکري و نگارشي ديگران استفاده کرده است ، يکي از مصاديق سرقت علمي به حساب مي آيد.