خلاصة:
از جمله اقدامات ضد حقوق بشری که امروزه گریبانگیر جامعه جهانی و همچنین کشور ایران میباشد مساله قاچاق اعضای بدن انسان است که امروزه نظاره گر افزایش بیسابقه آن میباشیم که توسط سازمانهای جنایتکار بین المللی صورت میگیرد. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش جوامع، اعمال مجرمانه و پدیدههای ضد حقوق بشری نیز دچار تغییرات و تحولات اساسی گشته است. میتوان قاچاق انسان (به منظور برداشتن اعضا- فحشا و...) را بعد از قاچاق مواد مخدر و قاچاق اسلحه به عنوان سومین منبع درآمد به وسیله سازمانهای جنایی فراملی دانست. کمک تیمهای پزشکی ماهر اعم از جراحان و پرستاران و کادرهای بیمارستانی در فرآیند ارتکاب این جرم غیر قابل انکار میباشد چرا که در بحث برداشتن اعضای بدن و پیوند اعضا، بدون وجود تیمهای پزشکی و اقدامات و مراقبتهای آنان انجام اینگونه جرایم غیر ممکن میباشد. کودکان و زنان و مردان جوان به دلایل مختلف بیشتر در مقایسه با سایرین قربانی این جرم واقع میشوند. در این مقاله به بررسی و تبیین قوانین و کنوانسیونهای بین المللی موجود در این زمینه و جنبههای جدید موضوع و شناسایی و تبیین خلاءها و نواقص موجود در این زمینه در داخل و خارج کشور و همچنین ارائه راهکارهایی جهت بهبود اوضاع و جلوگیری از گسترش این پدیده مجرمانه با تصویب قوانین جدید و بروزتر پرداخته شده است.
ملخص الجهاز:
طبق بیانیه کنفرانس مشترک جامعه پیوند و جامعه بین المللی نفرولوژی که در سال 2008 با حضور نمایندگان بسیاری از کشور های جهان از جمله ایران در شهر استانبول ترکیه برگزار شد، قاچاق اعضا بدن بدین گونه تعریف شد: قاچاق عضو عبارت است از استخدام و بکارگیری، حمل و نقل ،انتقال ، پناه دادن یا دریافت افراد زنده یا مرده یا اعضایشان به وسیله تهدید یا استفاده از زور یا سایر اشکال اجبار،آدم ربایی، فریب، تقلب، سو استفاده از قدرت یا وضعیت آسیب پذیری یا دادن یا دریافت پول یا منافع به یک شخص ثالث برای واگذاری کنترل اهداکننده بالقوه به منظور بهره کشی با خارج سازی اندام ها به منظور پیوند.
بنظر خیلی از نویسندگان حقوقی و عموم مردم قاچاق اعضای بدن انسان به دو صورت شکل می گیرد در حالت اول یک انسان و شخص زنده مانند یک کودک به منظور The Declaration of Istanbul on Organ Trafficking and Transplant Tourism, 20082: خارج سازی اعضای بدنش به خارج از مرز های کشور و مقصد مورد نظر قاچاق می شود و در حالت دوم اعضای بدن یک شخص زنده یا شخص دچار مرگ مغزی شده یا مرده از بدنش به صورت ارادی یا اجباری خارج می شود و آن عضو در یخچال و...
بند دوم: قانون قاچاق انسان مصوب1383 یکی دیگر از قوانینی که در نظام حقوقی ایران تصویب شده و مربوط به موضوع مورد بحث ما می باشد، قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب 1383 می باشد که این قانون با تمام نقاط ضعف و قوتی که دارد میتوان تصویب آن را گامی مهم و موثر برای مبارزه با این پدیده سازمان یافته و فراملی و پیوستن به اجماع بین المللی در راستای مقابله این پدیده ضد حقوق بشری دانست.