خلاصة:
جمهوری اسلامی ایران و اخوانالمسلمین سه سطح از روابط در قالب جنبش- جنبش، دولت- جنبش و دولت- دولت را پشت سر گذاشتهاند. با اینکه تصور میشد اخوانالمسلمین بعد از به قدرت رسیدن، روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کند، اما در پروندههای منطقهای در مقابل سیاستهای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. بسیاری از مجامع سیاسی و آکادمیک ایران با تاکید بر این مرحله و با استناد به تحولات این دوره از روابط، تغییر راهبرد حمایت از اخوانلمسلمین در جهان اهل سنت را توصیه میکنند.
این مقاله با روش کتابخانهای و با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، در پی پاسخ به این سوال است که مطلوبترین سطح روابط جمهوری اسلامی با اخوانالمسلمین در کدام سطح و در قالب چه راهبردی باید تعریف و ادمه یابد؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که به دلیل ایدئولوژیک بودن نظام سیاسی برآمده از جنبش شیعی در ایران و جنبش سنی اخوانالمسلمین و رقابتها و اصطکاکهای مترتب بر آن، مطلوبترین سطح روابط جمهوری اسلامی با اخوانالمسلمین باید در سطح "دولت- جنبش" و در قالب راهبرد "امتناع دولت، استمرار نهضت" تعریف و پیگیری شود.
The Islamic Republic of Iran has experienced three levels of movement-movement, government-movement, and government-government relationship with Muslim Brotherhood. Although it is believed that Muslim Brotherhood have established good relationships with the Islamic Republic after its coming into power, but in the regional affairs stood against the policies of Islamic Republic of Iran. Many political and academic societies of Iran, with emphasizing on the development of relations, recommend a change in the strategy of supporting Muslim Brotherhood in Sunni world. The present paper uses library method along with a descriptive-analytical approach in order to answer the question that: at which level should the most suitable level of relations and Strategy between Islamic Republic and the Muslim Brotherhood be defined? Here is the research finding: Findings show that due to the ideological nature of the political system resulting from the Shiite movement in Iran and the Sunni movement of the Muslim Brotherhood and its rivalries and frictions, the most desirable level of relations between the Islamic Republic and the Muslim Brotherhood should be defined and pursued at the "government-movement" level" and based on the "state refusal, movement continuation" strategy.
ملخص الجهاز:
جمهوري اسلامي بر همين اساس طي دهه هاي گذشته از اخوان المسلمين به عنوان مهمترين و منسجم ترين جنبش جهان اهل سنت و نزديکترين آنها به انديشه هاي انقلاب اسلامي، براي به دست گرفتن قدرت و تشکيل نظام سياسي، حمايت هاي معنوي و سياسي داشته است .
روابط از جايگاه دولت - جنبش ؛ از همسويي استراتژيک به رقابت ايدئولوژيک پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران با وجود حرکت هاي خصمانه نظام حاکم بر مصر عليه انقلاب ، مواضع اخوان المسلمين آن کشور به طرز چشم گيري به نفع انقلاب اسلامي و رهبري امام خميني (ره ) بوده است (حنفي، ١٩٨٦: ٨٦).
اخوان المسلمين به عنوان مهمترين و گسترده ترين نماينده اسلام سياسي در جهان اهل سنت داراي اشتراکات گفتماني و فصول مشترک زيادي با جمهوري اسلامي ايران و انديشه هاي تشيع ميباشد که باعث ميشود بهترين انتخاب ممکن بين ساير جريانات اسلامگرا در جهان اهل سنت براي همکاري با جمهوري اسلامي باشد (موسسه مطالعات انديشه سازان نور، ١٣٩٦: ٢٨).
بر همين اساس جمهوري اسلامي بايد بر اساس راهبرد "امتناع دولت ، استمرار نهضت " در سطح دولت - جنبش ، از اخوان المسلمين به عنوان يک جريان اپوزيسيوني قدرتمند که توازن بخش سياست هاي دولت هاي کشورهاي هدف (در راستاي اهداف منطقه اي و بين المللي جمهوري اسلامي) باشد، حمايت کند نه اينکه اين جنبش به تنهايي خود در راس قدرت حضور يابد و اقدام به تشکيل نظام سياسي کند.