خلاصة:
امروزه در تئوری شهرسازی، شهرهای مطلوبی از طرف نظریهپردازان غربی ارائه گشته که تأثیر زیادی در شکلگیری شهرهای جهان داشتهاند. این اندیشهها به این دلیل که با الگوی ایرانیـاسلامی همخوانی ندارند، سبب ایجاد نوعی سردرگمی میان شهروندان و طراحان گشته است. پژوهش حاضر با هدف ارائة الگوی اسلامیـایرانی شهر مطلوب در اندیشة ملاصدرا، بهعنوان گامی در جهت تبیین الگوی اسلامیـایرانی پیشرفت انجام شده است. این پژوهش با رویکردی کیفی، با استفاده از راهبرد مفهومسازی دادهبنیاد به بررسی الگوی اسلامیـایرانی شهر مطلوب در اندیشة ملاصدرا در قالب کتب تألیفی او پرداخته است و بهدلیل اینکه اندیشة حکمت متعالیه، اوج تفکر فکریـفلسفی ایرانیـاسلامی محسوب میشود، آن را جانشینی برای نمونههای مطروحة غربی معرفی مینماید. روش تحقیق بهصورت کیفی و مبتنی بر استراتژی تحلیلیـتوصیفی بر مبنای مطالعات کتابخانهای استوار است. توجه به اجتماع در عین توجه بهفرد، اجتماعی بودن سرشت انسان، فیلسوف بودن حاکمان، توجه به نفس، قوانین توحیدی، توجه به عقل، تعاون و همکاری اجتماع و حرکت جمعی در جهت رسیدن به کمال در میان شهروندان از موارد خاص مورد توجه این فیلسوف شهیر در باب شهر مطلوب بوده است. بیشترین توجه و تأکید این اندیشمند دربارة شهر مطلوب، ناظر بر سیر ارتقای توجه به زندگانی مادی و معنوی شهروندان و توجه کافی به امور روحانی و معنوی در فضاهای شهری است.
Nowadays, in urban planning theory, desirable cities have been proposed by western theorists, which have had a significant impact on the formation of cities in the world. These ideas have caused a kind of confusion among citizens and designers because they do not conform to the Iranian-Islamic model. This research aimed at proposing an Iranian- Islamic model of the desirable city in Mulla Sadra's thought, as a step towards explaining the Iranian- Islamic model of progress. This qualitative research has tried to study the Iranian- Islamic model of the desirable city in Mulla Sadra's thought in his authorial books using the grounded data theory conceptualization. Since the transcendent wisdom is considered as the exaltation of Iranian-Islamic intellectual and philosophical thought, it is introduced as a substitute for the western examples. The research method was qualitative based on documentary analytical-descriptive approach. Considering society besides individuals, paying attention to the social nature of the human beings, philosopher rulers, attention to self, monotheistic laws, reason, cooperation and collaboration of society and collective movement toward achieving perfection among citizens are special issues mentioned by Mulla Sadra on desirable city. This philosopher emphasizes improving of the material and spiritual life of the citizens and paying enough attention to the spiritual affairs in the urban spaces as main issues in introducing desirable city.
ملخص الجهاز:
٢. اهداف و سوالت پژوهش هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ مفاهيم و انديشه هاي پيرامون الگوي اسـلاميـايرانـي شـهر مطلـوب در نظريات ملاصدرا است که در ميان فيلسوفان مسلمان ، بيشتر بـه ارائـۀ انديشـه در بـاب شـهر مطلـوب پرداخته اند تا در نهايت ، ويژگيهاي شهر و جامعۀ مطلوب اسلاميـايرانـي از منظـر مؤسـس حکمـت متعاليه مورد بررسي قرار گيرد.
به طور خلاصه در پاسخ پرسش نخست تحقيق يعني اينکه الگوي اسلاميـايرانـي، اصـول ، راهکارهـا، مفاهيم و انديشه هاي شهرسازي در انديشه ي ملاصدرا چيست ؟ بايـد بيـان داشـت کـه در بـاب منظـر سال نهم ، شماره پانزدهم ، بهار و تابستان ١٣٩٩ شهري، توجه به اصالت منطقه از لحاظ فرهنگ ، خرده فرهنگ و ريشه هاي مذهبي و سنتي هر اجتمـاع در جهت استکمال فرد و جامعه مهمترين راهکار محسوب ميشـود زيـرا همـان طـور کـه در قسـمت تعاريف اشاره شد، نقصان توجه به فرهنگ ، کمال و ريشه هاي جامعه در تعريـف شـهر کـاملا مشـهود است که در پژوهش حاضر، اين مهم مد نظر قرار گرفته است .
صفات اجتماع و فرد در الگوي شهر مطلوب در بحث روابط اجتماعي و مسائل شهري نيز، ملاصدرا معتقد است که شهروندان بايد در حد اسـتعداد خدادادي خود در جامعه تلاش کنند (ملاصدرا، ١٣٦٦: ٢٧٤).
بـه طـور کلـي مـيتـوان گفـت کـه الگـوي ايرانيـاسلامي شهر مطلوب ملاصدرا داراي ويژگيهاي زير است : ١- راهکارهاي عملي براي داشتن شهري مطلوب است که تمام اعضـاي شـهر در پيشـرفت آن نقـش سال نهم ، شماره پانزدهم ، بهار و تابستان ١٣٩٩ تعيين کننده دارند و با همکاري و تعاون همۀ اعضا، اين مهم تحقق مييابد.