خلاصة:
چهار نظریه متفاوت درباره مجموعه سازی با نامهای نظریه های متقدم، مجموعه سازی به مثابه برنامه ریزی، مجموعه سازی به مثابه تفسیر و مجموعه سازی به مفهوم هرج و مرج سازمان یافته در این نوشته مورد توصیف و نقد قرار گرفته اند. نشان داده شده است که نظریه در مجموعه سازی، اندیشه و الگویی است که از سرچشمه های مختلف و در چارچوبهای متفاوت از لحاظ مبانی فلسفه و برای منظورهای متفاوت شکل گرفته اند و مقایسه همه آنها با یکدیگر دشوار است
ملخص الجهاز:
یکی از مباحث محوری در نظریههای متقدم، تقابل میان نیاز و کیفیت است و بدینگونه صورتبندی میشود که آیا در انتخاب کتاب (که هسته اصلی عمل مجموعهسازی است و در گذشته مجموعهسازی را به این نام میخواندند) باید پیرو در خواستهای جامعه بود یا به والائی کیفیت اثر به تشخیص کتابدار بها داد؟ بحث دیگر میزان پوشش موضوعی در کتابخانههای پژوهشی بود و آن اینکه پوشش کامل در مجموعهسازی کی و کجا و برای چه حوزههایی ضرورت دارد؟ اینها نمونهای از مباحث ادبیات متقدم مجموعهسازی هستند.
در یکی از بیپرواترین این انتقادات گفته میشود که عمل به این نظریهها نه تنها منجر به حل مسائل بسیاری که رشد مجموعههای کتابخانهها بههمراه آورده، نشد، بلکه وضع را بدتر نیز کرد (917:1975, De Gennaro) در رسالة دیگری که در آن تحول و توسعه مجموعههای کتابخانههای دانشگاهی آمریکای شمالی به نحو تاریخی مورد بررسی جامع قرار گرفته است باز هم انتقادات سهمگینتری بر روند مجموعه سازی در چارچوب عمل به نظریههای متقدمین عنوان شده است و این آرا برای هدایت مجموعه سازی نامربوط اعلام شده است.
انجام مستمر تحلیل استنادی فناوری است که در این الگو سفارش شده است تا آنکه تغییرات و تحولاتی که در طی زمان در مناسبات ساختاری رشتهها و موضوعات حادث میشود، تعقیب شود و نقشة روابط ساختاری بر حسب آن تغییر یابد و در عمل انتخاب مواد بکار بسته شود؛ بدین ترتیب «به نظامی برای مجموعهسازی دست یافتهایم که پویا و خود اصلاحگر است» (242:Baughman).