چکیده:
فروشنده موظف است کالایی را تحویل دهد که مطابق با قرارداد باشد. یکی از مـوارد مطابقـت کـالا بـا قـرارداد، مطابقـت آن از حیث کمیت است ، یعنی بایع باید کالایی را تحویل دهد که به میزان مقرر در قرارداد باشد. در عمل کالای تحویلی ممکـن اسـت بیش تر از میزان مقرر باشد. از این رو، این سوال مطرح می شود که خریدار یا فروشنده از چه حق یا حقوقی برخوردار اسـت . مقالـه حاضر با بررسی موضوع در نظام حقوقی ایران، کنوانسیون بیع بین المللی کالا و حقوق انگلیس بـه ایـن نتیجـه مـی رسـد کـه در حقوق ایران در صورتی که مقدار جنبه وصفی داشته باشد، عقد از طرف فروشنده قابل فسخ است . اما در حـالتی کـه مقـدار جنبـه اصلی داشته باشد، زیاده مال بایع است . در حقوق انگلیس در صورت زیادتر بودن مبیع ، مشـتری مخیـر اسـت مبیـع را بـه میـزان قراردادی اخذ و بقیه را رد کند یا کل مبیع را رد کند. در کنوانسیون بیع بـین المللـی کـالا، مشـتری مـی توانـد مقـدار تسـلیمی را دریافت کند یا از پذیرش مقدار اضافی امتناع نماید.
The seller must deliver the goods in conformity with the contract. One of cases of conformity is its conformity with the contract in terms of quantity. Namely، the seller must deliver the goods that are equal with the specified amount in the contract. In practice، the delivered goods may be larger than the amount specified in the contract. In Iranian law، where the goods are larger than contractual quantity، two presumptions are imaginable. If the quantity has secondary aspect، the contract will be recoverable by the seller. But، where quantity is essential، the excess will belong to him. In English law، where the seller delivers a quantity of goods larger than he contracted to sell، the buyer may accept the goods included in the contract and reject the rest، or he may reject the whole. In Convention، the buyer may take delivery or refuse to take delivery of the excess delivery.
خلاصه ماشینی:
در خصوص ماده ٣٥٥ این سؤال مطرح می شود که در فرض زیادی مبیـع از مقـدار معهـود، اگر بایع از حق فسخ خود صرفنظر کند و بیع را با مقدار زیاده در برابر همان ثمن امضا نمایـد، با وجود این امر، آیا برای مشتری خیار وجود دارد؟ پاسخی کـه در بـدو امـر بـه ذهـن خطـور می کند این است که علی القاعده زیاده برای مشتری چیزی جز نفع نیسـت و در نتیجـه ، خریـدار ضرری را متحمل نمی شود تا برای جبران آن به وی حق فسخ بیع را داد.
بررسی موضوع در کنوانسیون بیع بین المللی کالا ١٩٨٠ وین به موجب بند ٢ ماده ٥٢ کنوانسیون بیع بین المللی کـالا «اگـر فروشـنده کـالا را بـیش تـر از میزانی که در قرارداد معین شده تسلیم نماید، در این صورت مشتری می تواند مقدار تسـلیمی را دریافت کند یا از پذیرش مقدار اضافی امتناع نماید.
ب - آشکار نبودن مقدار اضافی اگر فروشنده مبیع را بیش تر از میزان قراردادی تسلیم خریدار کند، امـا زیـادتر بـودن مقـدار مبیع (نه نزد بایع و نه نزد مشتری) آشکار و واضح نباشد، بند ٢ ماده ٥٢ در این فرض نیز اعمال می شود.
(Schlechtriem, 1998, p542) د - پذیرش مقدار زاید اگر مشتری مقدار اضافی مبیع را تحویل بگیرد و بپذیرد، خـواه اینکـه تصـریحا ایـن امـر را اعلام کند و خواه اینکه در مدت زمان مقتضی مخالفت خود را اعلام نکند، به تناسب میزانی کـه از مقدار مقرر در عقد بیش تر است ، ثمن خرید افزایش می یابد و متعاقبا، هیچ گونه ادعایی بـرای دریافت خسارات یا هزینه ها قابل استماع نیست .