چکیده:
وجود شکل های یخچالی در کوهستان ها گویای نقش فرایندهای یخچالی در تحول شکل های سطحی زمین است؛ از جمله این شکل ها سیرک ها هستند. شکل گیری سیرک ها در دامنه های اشترانکوه و تفاوت درجه تحول آن ها تحت تاثیر مورفولوژی دامنه ها،موضوع این تحقیق است. اطلاعات اولیه با استفاده از تصاویر ETM+، عکس های هوایی،نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و بررسی میدانی فراهم شد. این اطلاعات در محیطنرم افزارهای Auto Cad، GIS وGoogle Earth پردازش شد و داده های لازم به دست آمد. روش تحقیق در این مقاله، هم بستگی است و تحلیل داده ها با نرم افزارSPSS از طریق رابطه هم بستگی و رگرسیون صورت گرفت.نتایج پژوهش نشان می دهد در دامنه جنوبی (18 سیرک) بیشترین هم بستگی با تحول سیرک ها مربوط به متغیرهای جهت است(آزیموت یال غربی سیرک ها 71/0-،آزیموت تالوگ 63/0-،ارتفاع قله اصلی 63/0+). در حالی که در دامنه شمالی (24 سیرک) اغلب متغیرهای ارتفاع موثرند (ارتفاع میانگین محور غربی 74/0+، ارتفاع میانگین محور شرقی 65/0+، ارتفاع قله اصلی 64/0+). تحلیل رگرسیون نیز گویای این است که عامل تحول سیرک ها در دامنهشمالی اشترانکوه، ارتفاعمتوسطیالغربی و در دامنهجنوبیآزیموتیالغربی است. این روابط به دلیل تاثیر مورفولوژی دامنه هاست
خلاصه ماشینی:
نتایج پژوهش نشان مـیدهـد در دامنـۀ جنوبی (١٨ سیرک) بیشترین هم بستگی با تحول سیرکها مربوط به متغیرهای جهت است (آزیمـوت یال غربی سیرکها ٠/٧١-، آزیموت تالوگ ٠/٦٣-، ارتفاع قلۀ اصلی ٠/٦٣+).
٣- مواد و روش ها هدف این پژوهش تعیین رابطۀ بین مراحل توسعه و تحول سیرکهای یخچـالی در اشـترانکوه با متغیرهای مورفولوژیکی دامنه هاست تا براساس آن مشـخص شـود کـدام یـک از متغیرهـای مرتبط با دامنه ها نظیر ارتفاع ، آزیموت ، جهت ، مسـاحت و شـکل ، در رونـد توسـعه و تحـول نیم رخ و نمای سیرکها هم بستگی یا نقش بیشتری داشته اند.
/ / شکل ٤ مقایسۀ میزان هم بستگی متغیرهای پژوهشی اشترانکوه در دامنه های شمالی و جنوبی / روابط متغیرها در دامنۀ جنوبی نشان میدهد با توجه به شرایط آفتاب گیری و تابش در ایـن دامنه ، نقش مهم تر در تحول سیرکها مربوط به متغیرهای آزیموت یا جهت اسـت ؛ چـون هـر سیرک یا درة یخچالی علاوه بر محور فوقانی از دو طرف نیز توسط دو یال محدود مـیشـود و در اشترانکوه با توجه به جهت کوهستان ، این یال ها دارای جهت شمالی و جنوبی و یا برعکس جنوبی- شمالی هستند و نسبت به چاله های سیرک غربی یا شرقی.