چکیده:
حالت «تعدد معنوی»، قاعده ای پذیرفته شده در اکثر نظام های حقوقی است که به موجب آن هرگاه رفتاری مشمول دو یا چند عنوان مجرمانه قرار گیرد، مجازات عنوان شدیدتر اعمال میشود. اما این حالت رابطه ظریفی با برخی عناوین حقوقی و اصولی دیگر، یعنی «تخصیص ، تقیید، تزاحم ، تعارض ، حکومت ، ورود و جرائم مرتبط » دارد. در بسیاری موارد تفاوت این عنوان ها، مورد توجه قرار نگرفته و قضات حالتی را به جای قاعدة دیگر اعمال میکنند که نتایج سهمگینی دارد. در این مقاله سعی شده است رابطه حالت تعدد معنوی با قواعد مشابه به همراه شباهت ها و تفاوت های آنها به دقت بررسی شود؛ هر قاعده در محل خودش به اجر درآید و نشان داده شود که بسیاری از مجازات ها به اشتباه صادر میشود و سرانجام چنانچه دقت کافی صورت گیرد، عدالت کیفری مطابق ارادة قانون گذار به اجرا درمیآید.
خلاصه ماشینی:
تمایزحالت تعدد معنوی جرائم از عناوین مشابه عباس زراعت * استاد گروه حقوق دانشگاه کاشان (تاریخ دریافت : ١٣٩٠/١١/١٧ - تاریخ تصویب :١٣٩١/٨/٦) چکیده حالت «تعدد معنوی»، قاعده ای پذیرفته شده در اکثر نظام های حقوقی است که به موجب آن هرگاه رفتاری مشمول دو یا چند عنوان مجرمانه قرار گیرد، مجازات عنوان شدیدتر اعمال میشود.
در این مقاله سعی شده است رابطۀ حالت تعدد معنوی با قواعد مشابه به همراه شباهت ها و تفاوت های آنها به دقت بررسی شود؛ هر قاعده در محل خودش به اجر درآید و نشان داده شود که بسیاری از مجازات ها به اشتباه صادر میشود و سرانجام چنانچه دقت کافی صورت گیرد، عدالت کیفری مطابق ارادة قانون گذار به اجرا درمیآید.
مادة ١٨١ قانون جزای لبنان مقرر می دارد: «هر گاه عملی دارای چند وصف مجرمانه باشد، تمام آنها در حکم ذکر میشود، اما قاضی باید حکم به مجازات شدیدتر بدهد و اگر عملی قابل تطبیق با یک مادة عمومی از قانون جزا و یک قانون خاص باشد، قانون خاص مقدم است » این ماده به حق حالت تعدد جرم را از حالت تخصیص جدا کرده و قسمت نخست آن مطابق با حکم مذکور در مادة ١٣٠ قانون مجازات اسلامی است ؛ با این تفاوت که عناوین مجرمانه باید در حکم بیان شود، هر چند فقط مجازات شدیدتر اعمال می شود.
در پاره ای موارد قانون گذار تصریح می کند که چنانچه برای جرم خاص مجازات شدیدتری وجود داشته باشد، باید مجازات شدیدتر اعمال گردد و این مورد نیز با تعدد معنوی جرم تفاوت دارد.