چکیده:
مطابق نظریه فقهای شیعه مرد و زن در مقابل یکدیگر قصاص میشوند، لیکن قصاص نفس مرد در برابر نفس زن مشروط به پرداخت نصف دیة مرد است، اما در قصاص عضو، زن و مرد تا رسیدن دیة عضو به ثلث دیة کامل با یکدیگر برابرند و پس از آن قصاص عضو مرد در برابر عضو زن مشروط به پرداخت نصف دیة عضو مرد است. دیة نفس زن نیز نصف دیة نفس مرد است، لیکن مرد و زن در دیة عضو تا رسیدن آن به ثلث دیة کامل با یکدیگر مساویند و پس از آن دیة عضو زن به نصف دیة عضو مرد کاهش مییابد. در این بررسی معلوم میشود که تفاوت بین زن و مرد در قصاص و دیه از احکام ثابت اسلام بوده، لذا قابل تغییر نیست؛ اگرچه حکومت اسلامی در مقابل زنان سرپرست خانوار مکلف به جبران خسارت میباشد. بدین جهت فلسفة این تفاوت را باید در کلیت نظام حقوقی اسلام جستجو نمود. مسلم است که این حکم تبعیض بین زن و مرد به لحاظ جنسیت و کم ارزش دانستن جان و حق حیات زن یا ترویج خشونت بر ضد وی نیست. در این نوشتار به مباحثی از قبیل: تبیین نظر مشهور فقها، فلسفه قصاص، بیان و نقد نظرات قائلین به تساوی بین زن و مرد در قصاص و دیه، نقش زمان و مکان در دیه و قصاص و بیان وظیفه حکومت نسبت به زنان سرپرست خانوار همراه با پیشنهادهای حقوقی پرداخته شده است.آزار خیابانی به عنوان مصداقی از خشونت علیه زنان، آسیبهای متعددی را بر فرد، خانواده و جامعه به بار میآورد. دیدگاههای مختلف، تحلیلهای متفاوتی را برای تبیین مسئله ارائه کردهاند. در این نوشتار با بهرهگیری از مدلی تلفیقی که بر همه عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی تاکید میورزد، میتوان این معضل را تبیین نمود؛ همچنین با توجه به عمق، گستره و تکثر خشونتی که از طریق آزارهای خیابانی، زنان جامعه را تهدید میکند؛ راهکارها و پیشگیریهایی ارائه کرد.
Over the past few decades، major demographic changes have taken place in Iran and fertility has fallen unprecedentedly، so that today the fertility rate in many parts of the country is less than the necessary level for replacement of generations. Undoubtedly، any planning and plan of action to prevent further decline of fertility among families، needs to study of women's childbearing desires and it’s determinants in different areas in Iran. The aim of this paper is to study of childbearing desires of Kurdish women in the city of Mahabad. Data collected by the survey conducted among 700 households in April 2012 in the city of Mahabad. The results indicate that the 61.4 percent of women are wants to stop childbearing. Study of women’s childbearing desires according to their children surviving shows that 39.3 percent of women without a child or with one child، 77.7 percent with two or three children، and 86 percent who have more than three children may not want to have another child. Bivariate analysis showed that there are significant differences in childbearing intentions among women by different socioeconomic، demographic and cultural characteristics. Results of multivariate analysis indicate the fact that the cultural characteristics alone may not be crucial in predicting the probability of not wanting to childbearing. In fact، a combination of socioeconomic، demographic، and cultural characteristics gives a better explanation of women childbearing desires. Based on these findings، it should be said that in adopting the new population policy، pronatalist policies should be focused mainly on married women without any children or have one child.
خلاصه ماشینی:
"زن، قصاص، دیه، فاضل دیه، زنان سرپرست خانوار، بیتالمال، حکومت اسلامی، زمان و مکان، برابری، خشونت بحث پیرامون تفاوت بین زن و مرد در برخی مقررات اسلامی از جمله قصاص و دیه، سابقهای بس طولانی دارد و پیشینة آن به زمان امامان معصوم (ع) میرسد، لیکن در قرون اخیر به دنبال اوج گرفتن مباحث مربوط به حقوق زن و تساوی آن با حقوق مرد در غرب و تحولات به وجود آمده در این حوزه، جهان اسلام نیز متأثر از این گفتگوها و تحولات، بحث حقوق زن و مرد به ویژه قصاص مرد در برابر زن و دیة زن، ابعاد وسیعتر و جدیتری پیدا کرده است؛ گاه سخن از بازخوانی مجدد منابع احکام برای استنباط حکمی تازه در این باره است و زمانی بحث از نقش و تأثیر زمان و مکان در این مسأله یا کم ارزش شمرده شدن جان و حق حیات زن در قانون قصاص و دیه و ارتباط این قانون با ترویج خشونت بر ضد زنان است.
"/> نقد و بررسی اولا: محقق اردبیلی نیز با دیگر فقهای شیعه در این مسأله اتحاد نظر دارد و به روایات حلبی، عبدالله بن مسکان و عبدالله بن سنان از امام صادق (ع) که بیان شد، استناد نموده و به نصف بودن دیة نفس زن نسبت به دیة نفس مرد نظر داده و بر این باور است، که قصاص مرد در برابر زن مشروط به پرداخت نصف دیة مرد بوده و مدعی است نظریهای مخالف با نظریة مشهور نقل نشده است."