چکیده:
هدف اصلی این پژوهش، تعیین رابطه میان شاخصه های حرارتی و احساس آسایش حرارتی در فضای باز شهری است. پیشینه این موضوع نشان می دهد با وجود شاخصه های حرارتی، تصویری واحد از مجموع متغیرهای شخصی و اقلیمی، ارائه جهت بررسی جامع آسایش حرارتی در فضای باز دقت لازم وجود ندارد. شاخصه های حرارتی متداول در پژوهش های ارزیابی آسایش حرارتی در فضای داخلی و باز، «پیش بینی متوسط نظر»، «دمای موثر استاندارد» و «دمای معادل فیزیولوژیکی» می باشد که بر پایه تعادل حرارتی انسان تعریف شده اند. به منظور تعیین میزان رابطه احساس آسایش افراد با شاخصه های حرارتی مرسوم و شناخت مهم ترین عوامل موثر بر آن ها، پژوهشی میدانی در بوستان های ملت، ساعی، لاله، شهر و بعثت شهر تهران انجام پذیرفت. روش ارزیابی بر اساس نظرسنجی با پرسش نامه، برداشت های محیطی عوامل جغرافیایی و اقلیمی بوده است. گروه بندی سنجه های ارزیابی شده و تعریف هر یک از مولفه های آسایشی با سنجه های زیربنایی با روش تحلیل عاملی انجام پذیرفته است. به منظور ارزیابی نهایی الگوی نظری و تعیین رابطه وابستگی میان متغیرهای به صورت هم زمان، از «مدل سازی معادلات ساختاری» استفاده شده و با در نظر گرفتن بار عاملی هر سنجه و میزان خطای پنهان، جایگاه مولفه ها در الگوی نظری تعیین شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در مقایسه با سایر شاخصه های آسایش حرارتی، «دمای معادل فیزیولوژیکی» دارای دقت بالاتری برای پیش بینی میانگین آسایش حرارتی در فضاهای باز است. در این پژوهش رابطه ای آسان برای محاسبه شاخصه «دمای معادل فیزیولوژیکی» از طریق داده های محیطی ارائه و دامنه سطوح آسایشی حرارتی در فضای باز برای ساکنان تهران تعیین شده است.
خلاصه ماشینی:
شاخصه های حرارتی متداول در پـژوهش هـای ارزیـابی آسـایش حرارتـی در فضای داخلی و باز، "پیش بینی متوسط نظر"، "دمای مؤثر استاندارد" و "دمـای معـادل فیزیولـوژیکی " می باشد که بر پایة تعادل حرارتی انسان تعریف شدهاند.
یافته های پژوهش نشان می دهد در مقایسه با سایر شاخصه های آسایش حرارتی ، "دمـای معـادل فیزیولـوژیکی " دارای دقـت بالاتری برای پیش بینی میانگین آسایش حرارتی در فضاهای باز است .
در این پژوهش رابطـه ای آسـان برای محاسبة شاخصة "دمای معادل فیزیولوژیکی " از طریق دادههـای محیطـی ارائـه و دامنـة سـطوح آسایشی حرارتی در فضای باز برای ساکنان تهران تعیین شده است .
جدا از شاخصه های مذکور که تاکنون ارزیابی دقیق عملی برای سنجش میـزان اعتبار آن ها ارائه نشده است نتایج پژوهش های مختلف در مورد اعتبارسنجی سـایر شاخصـه هـا نشـان می دهد که نمونه هایی همچون "دمای مؤثر استاندارد"٦ و "دمای معادل فیزیولوژیکی "٧ رابطة هم بستگی بستگی بالای (٨٩ درصد) با احساس آسایش حرارتی در فضای بـاز دارنـد ( ,Alucci &Monteiro 1.
"پیش بینی متوسط نظر" در سال ١٩٧٢ میلادی توسط فانگر به منظور تعیین شاخصـة ارزیـابی میـزان آسایش حرارتی برای افرادی با فعالیت های فیزیکی متنوع و پوشش مختلف لباس در فضاهای داخلی ارائه 2 شد (١٩٧٢ ,Fanger).
, 2010)جنوب شرقی آسیا دمای معادل فیزیولوژیکی شهر تهران (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ: نگارندگان مقایسة شاخص "پیش بینی متوسط نظر" با ارزیابی احساس حرارتی افراد به عنـوان شـاخص کیفی سنجش آسایش حرارتی در (شکل ١) یک ارائه شده است .
An evaluation of three biometeorological indices for human thermal comfort in urban outdoor areas under real climatic conditions; Building and Environment, 45.