چکیده:
فرایند تحلیل واژگان قرآن در دو مرحله معنا شناسی و کاربرد شناسی تحقق می پذیرد که گذر از هر مرحله ابزار و قواعد خود را دارد و بروز هر گونه کاستی در طی این فرایند می تواند به نامطمئن شدن فرآورده بینجامد.این نوشتار در پی آن است که مرحله نخست را به اجمال تبیین کند و قـواعد و نیازمندی های آن را بازگوید و به اقتضا،نیم نگاهی نیز به مـرحله دوم دارد و تفصیل بحث را به مجالی دیگر وامی گذارد.
خلاصه ماشینی:
"مفردات به لحاظ اختصاص آن به واژه های قرآنی،بین قرآن پژوهان از شهرت بسزایی برخوردار شده است و این مسأله تا زمانی که مفردات به عنوان یکی از منابع مورد استفاده قرار می گیرد،نه تنها اشکالی ندارد که ستودنی نیز هست ؛زیرا راغب افزون بر نگاه لغوی ،به بافت و بافتار آیات و دیگر ابزار واژه شناسی نیز توجه دارد و واژه ها را بر اساس آن ها تفسیر می کند؛اما اگر این کتاب تنها منبع دریافت معنای واژه باشد،ایجاد نگرانی می کند؛زیرا چنان که گفتـه شـد،راغب کلمات قـرآن را در حـوزه کاربرد شناسی بـررسی می کنـد و ٣١ همین امر ممکن است موجب شود مراجعه کننده نتواند به نظریات خالص لغویان دسـت یابد؛به دیگر سخن ،مراجعه کننده نمی تواند خود را از چنگال نظریات تفسیری و اجتهادی که بسان هاله ای نظریـات لـغـوی را فرا گرفتـه ،رهایی بخشد.
گفتنـی اسـت در ایـن بـاره افزون بر خـود قرآن و کتاب های لغتی که در طبـقـه کـاربـرد شناسی جای مـی گـیـرند و ما پیش تـر در بـاره آن هـا توضیحاتی داده ایم ـ مانند:مفردات راغب ،التحقیق فی کلمات القرآن الکریم ـ،می توان / از برخی تفاسیر مانند مجمع البیان،الکشاف،التحریر و التنویر،و مانند این ها بهره گرفت ، هرچند باید توجه داشت که میزان توجه مؤلفان آن ها در تطبیق معنا بر بافت قرآنی یکسان نیست و برای مثال،در مقایسه تفسیر کشاف و مجمع البیان،به نظر می رسد نقش سیاق در تفسیر واژگان قرآنی در تفسیر کشاف بیش از مجمع البیان است ."