چکیده:
این مقاله ضمن بررسی معانی لغوی و اصطلاحی نظارت، به ابزارها
و راهکارهای کنترل قدرت در قرآن پرداخته است و امانت دانستن
قدرت عمومی، نقد پذیری و پرهیز از استبداد رأی، مذمت تکبر و تأکید
بر لزوم تواضع و فروتنی در مقابل مردم، مساوات در برابر قانون و شورا
را به عنوان راههای جلوگیری از فساد قدرت در قرآن مورد بررسی قرار
داده است.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله ضمن بررسی معانی لغوی و اصطلاحی نظارت، به ابزارها و راهکارهای کنترل قدرت در قرآن پرداخته است و امانت دانستن قدرت عمومی، نقد پذیری و پرهیز از استبداد رأی، مذمت تکبر و تأکید بر لزوم تواضع و فروتنی در مقابل مردم، مساوات در برابر قانون و شورا را به عنوان راههای جلوگیری از فساد قدرت در قرآن مورد بررسی قرار داده است.
نظارت انسان بر نفس خویش (نفس لوامه): یکی از شاهدان روز قیامت، وجدان زنده و عقل و چشم بیدار شده انسان است، در قرآن آیات بسیاری آمده که بارها انسان با کمال صراحت به گناه و انحراف خود اقرار میکند: «إن کل نفس لما علیها حافظ»؛16 به این آیت بزرگ الهی سوگند که هر کس مراقب و محافظی دارد».
از آن جا که قدرت زمینه را برای فساد و تباهی فراهم میآورد و به قول سرداکتون «قدرت موجب فساد میشود و قدرت مطلق موجب فساد مطلق»، از این رو در اسلام فریضه امر به معروف و نهی از منکر بر افراد مسلمان واجب گردیده و در آیات و روایات بر لزوم آن، بسیار ترغیب و تحریض شده است.
از این آیه استفاده میشود که اسلام مسلمانان را به امر به معروف و نهی از منکر تشویق و ترغیب میکند.
25 در آیات فوق مشاهده میگردد که امر به معروف و نهی از منکر اهرم بسیار قدرتمندی است که زمینه ساز رشد فضایل و طرد مفاسد و نیز یکی از ابزارهای کنترل و مهار قدرت سیاسی در جامعه میباشد."