چکیده:
امروزه، تحلیلهای اقتصادی-اجتماعی و بررسی کامل خواستههای مردم برای فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم در تفرّجگاهها، امری ضروری است. هدف این تحقیق ارزشگذاری تفرّجی چهار مرکز تفرّجی طبیعی شامل پارک جنگلی پروز، تالاب چغاخور، آبشار آتشگاه و چشمه دیمه، و نیز مقایسه ارزشهای به دست آمده و بررسی خصوصیات اقتصادی-اجتماعی بازدیدکنندگان از این نواحی با استفاده از روش هزینه سفر منطقهای (Z.T.C.M) است. این روش بر مبنای استفاده از نقشه، دیدگاه و خصوصیات اقتصادی-اجتماعی بازدیدکنندگان از تفرّجگاه و نیز افزایش هزینه و مسافت دسترسی به تفرّجگاه میباشد. نتایج نشان داد که متغیّرهایی مانند سن، سطح سواد و مقدار درآمد ماهانة بازدیدکنندگان تاثیر چشمگیری بر استفاده از تفرّجگاهها داشتند. بررسی سطح درآمد ماهانة بازدیدکنندگان نشان داد که میان این متغیّر و تعداد روزهای بازدید از تفرّجگاه و نیز تمایل به پرداخت ورودیه، همبستگی بالایی وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که سطح تحصیلات نیز نقش مهمی در جذب گردشگران به تفرّجگاهها دارد چنان که بیشترین تعداد بازدیدکنندگان دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. بر اساس نتایج به دست آمده، ارزش تفرّجگاهی پارک جنگلی پروز، تالاب چغاخور، آبشار آتشگاه و چشمه دیمه به ترتیب برابر با 40715000، 44234600، 137239800 و 72385200 تومان است که این نتایج نشاندهنده اهمیت منابع آبی در جذب گردشگر است. ارزشهای پولی به دست آمده برای تفرّجگاههای مورد بررسی، به موقعیت برتر طبیعی و چشماندازهای زیبای پیرامون آنها، نسبت داده شد. ارزش تفرّجی بالای تفرّجگاههای مورد بررسی نشاندهندة لزوم توجه بیشتر و تدوین طرح توسعة گردشگری آنهاست.