چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اندیشه «تقریب» در دیدگاه های امام خمینی(ره) و آیت الله بروجردی است. با توجه به این که یکی از مقاصد مهم شریعت های آسمانی و فرامین عقلی، مساله وحدت و اتحاد است و این مقصد ضرورتی عقلی و شرعی و از عوامل حفظ بقای اجتماع انسانی می باشد و از طرفی، تفرقه که امروزه به یکی از تاکتیک های سیاسی قدرت های بزرگ در کشورهای اسلامی تبدیل گردیده، باعث شده است تا وحدت و اتحاد سیاسی مسلمانان یکی از دغدغه های مصلحان بزرگ تاریخ باشد، پژوهش حاضر به بررسی این سوالات می پردازد که امام خمینی(ره) و آیت الله بروجردی (از جمله احیاکنندگان اندیشه تقریب) چگونه تقریب بین مذاهب را ارزیابی می کردند؟ اتحاد سیاسی مسلمانان از نظر آنان چگونه محقق می شود؟ آیا وحدت، رویکردی تاکتیکی است و یا استراتژیکی؟ آثار و نتایج و پیامدهای اتحاد سیاسی جهان اسلام چیست؟ و راه های تقویت وحدت کدامند؟ با توجه به هدف و پرسش های فوق، این پژوهش با استفاده از روش تحقیق اسنادی و با استناد به تمام آثار به جا مانده از اندیشمندان فوق به بررسی موضوع پرداخته است. نتایج بررسی نشان می دهد که امام خمینی و آیت الله بروجردی طرح راهبردی تحقق وحدت و تقریب را در قالب یک نظریه ی سیاسی و تلقی وحدت به عنوان امری راهبردی و استراتژیک می نگریستند و در تلاش بودند که طی یک فرایندی، در چند مرحله شامل ایجاد بستر و شرایط مناسب برای تحقق وحدت، فعال شدن نخبگان سیاسی و مذهبی به عنوان مجریان وحدت، به کارگیری ابزارهای لازم را برای حرکت در مسیر اتحاد سیاسی مسلمانان اعمال نمایند.
خلاصه ماشینی:
با توجه به این که یکی از مقاصد مهم شریعت های آسمانی و فرامین عقلی ، مسأله وحدت و اتحاد است و این مقصد ضرورتی عقلی و شـرعی و از عوامل حفظ بقای اجتماع انسانی می باشد و از طرفی، تفرقه که امروزه به یکی از تاکتیک های سیاسی قدرت های بزرگ در کشورهای اسلامی تبدیل گردیده ، باعث شده است تا وحدت و اتحاد سیاسی مسلمانان یکی از دغدغـه هـای مصـلحان بـزرگ تاریخ باشد، پژوهش حاضر به بررسی این سؤالات میپردازد که امام خمینی(ره ) و آیـت الله بروجـردی (از جملـه احیاکننـدگان اندیشه تقریب ) چگونه تقریب بین مذاهب را ارزیابی میکردند؟ اتحاد سیاسی مسلمانان از نظر آنان چگونه محقق می شود؟ آیـا وحدت ، رویکردی تاکتیکی است و یا استراتژیکی ؟ آثار و نتایج و پیامدهای اتحاد سیاسـی جهـان اسـلام چیسـت ؟ و راه هـای تقویت وحدت کدامند؟ با توجه به هدف و پرسش های فوق ، این پژوهش با استفاده از روش تحقیق اسنادی و با استناد به تمام آثار به جا مانده از اندیشمندان فوق به بررسی موضوع پرداخته است .
اسلام نیز با دعوت به توحید، اقوام و قبیله های متفرق را متحد و منسجم سـاخت ، ولـی امـروزه برخی رویدادها موجب تفرقۀ مسلمانان گشته است و روابط مسلمانان با یکدیگر بر طبق همان الگویی کـه دولت های استعماری به نفع خود بیان کرده اند، یعنی «تفرقه بینداز و حکومت کن »، رقم خورده اسـت ؛ امـا مراجع شیعی در دورة معاصر با درک وضعیت جهان اسلام ، بار دیگر اندیشۀ تقریب بین مذاهب اسـلامی و وحدت سیاسی جوامع را زنده کردند و آن را عاملی مؤثر در برابر تهدیدات دشمنان جهان اسلام دانستند.