چکیده:
فراغت مجموعه ای از اشتغالاتی است که فرد پس از آزاد شدن از الزامات شغلی، خانوادگی و اجتماعی، به رضایت خود به آن ها می پردازد؛ این فعالیت ها ممکن است برای استراحت، یا تفریح، یا به منظور توسعه یا آموزش غیرانتفاعی، یا مشارکت اجتماعی داوطلبانه انجام شود. از آنجایی که اوقات فراغت مفهوم مدرنی است که در دوران بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد، در این تحقیق سعی بر آن است تا تفاوت بین فراغت سنتی و مدرن بررسی شود. به این ترتیب که با توجه به زندگی مدرن کنونی، افراد از کدام نوع فراغت بیشتر استفاده می کنند؟ فراغت مدرن افراد بیشتر است یا فراغت سنتی آن ها؟ کدام عوامل اجتماعی (درآمد، جنسیت، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، محل زندگی و سن) بر اوقات فراغت افراد موثرند؟ نمونه 510 نفری این تحقیق به صورت نمونه گیری طبقه ای خوشه ای چند مرحله ای با روش پیمایش و با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران از جامعه آماری 49967 نفری به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد میزان پرداختن به فراغت مدرن پایین تر از فراغت سنتی است. تمام عوامل اجتماعی یادشده بر اوقات فراغت موثرند و فقط متغیر درآمد تاثیری بر اوقات فراغت ندارد.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق ، نگارنـدگان سـعی دارند شیوه های گذران فراغت را بررسی کنند و به این سؤال ها پاسخ دهند: با توجه به اینکه در عصر مدرن زندگی میکنیم ، افراد بیشتر از کدام نوع فراغت استفاده میکنند و دیگر اینکه ، آیـا عوامل اجتماعی بر اوقات فراغت افراد مؤثرند؟ مشخصات اوقات فراغت در ایران قبل از اسلام (ماقبل مدرن ) اگرچه اطلاعات در مورد نحوة گذران فراغت ، کار و زندگی مردم در دوره های قبـل از اسـلام محدود است ، با توجه به اسناد و مدارک موجود در این زمینـه ، مـیتـوان چنـین دریافـت کـه مزایای فراغت در آن دوره - که مردم با کار دشوار روزانه درگیر بودند- مختص طبقات ممتـاز بوده است و مردم عادی از فرصت های کوتاهی که بـه دسـت مـیآوردنـد، بـرای اسـتراحت و فعالیت های ساده ای مانند دیدوبازدید، گفت وگـو و شـرکت در مراسـم و جشـن هـای ملـی و مذهبی استفاده میکردند.
مهدوی و مولایی (١٣٨١) در پژوهش با عنوان «مطالعۀ جامعه شناختی نحوة گذران اوقـات فراغت مردان متأهل شاغل پس از کار روزانه از نگاه همسرانشان در شـهر اراک سـال ١٣٨١»، تأثیر پایگاه اجتماعی و اقتصادی (سن ، تحصیلات فرد و والدین ، محل سکونت فرد و والـدین ، درآمد فرد و والدین ، شغل فرد و والدین و میزان برخورداری از امکانات ) را بـر انـواع اوقـات فراغت (سنتی و مدرن ) بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که به جز درآمد والـدین و شـغل فرد، بقیۀ عوامل بر اوقات فراغت تأثیرگذار است ."