چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش فراشناخت، هوش و خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال اول متوسطه بود. نمونه ی پژوهش که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب گردید، شامل 298 دانش آموز (123 دختر و 175 پسر) سال اول دبیرستان شهرستان دنا از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد بود. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامه ی آگاهی فراشناختی شراو و دنیسون، خرده مقیاس خودکارآمدی پینتریچ و دی گروت، و آزمون هوشی پیش رونده ی ریون استفاده شد. برای سنجش پیشرفت تحصیلی نیز از نمرات آزمون هماهنگ پایان ترم درس ریاضی و فارسی استفاده گردید. نتایج حاصل از محاسبه ی پایایی و روایی ابزار ها حاکی از پایایی و روایی قابل قبول آن ها بود. یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان نشان داد که هوش بیشترین سهم را در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دارد (51/0β =) و بعد از آن به ترتیب خودکارآمدی (16/0β =) و فراشناخت (11/0β =) قرار می گیرد. همچنین، از بین مولفه های فراشناخت تنها دو مولفه دانش موقعیتی (19/0β =) و راهبرد مدیریت اطلاعات (23/0β =) سهم معنا داری در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دارند. در ادامه ی مقاله یافته ها مورد بحث قرار گرفت و پیشنهادهایی در جهت افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان و نیز مولفه های فراشناختی دانش موقعیتی و مدیریت اطلاعات ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
پژوهش هايي که در اوايل در مورد پيشرفت تحصيلي انجام مي شـد عمـدتا بـر روي نقـش هوش ١ متمرکز بود، اما محققان اخير مدعي شده اند که توسل به هوش عمـومي بـه تنهـايي براي تبيين موفقيت افراد کافي نيست (چو٢، ٢٠١٠) و در بهترين شـرايط ، هـوش بهـر فقـط مي تواند تا ٢٠ درصد از موفقيت افراد را پيش بيني کند (گلمن ، ترجمـه پارسـا، ١٣٨٢).
سوالات پژوهش حاضر عبارتند از: ١- از ميان متغيرهاي فراشناخت ، هوش ، و خودکارآمدي کداميک پـيش بينـي کننـده ي قويتري براي پيشرفت تحصيلي دانش آموزان سال اول متوسطه است ؟ ٢- کداميک از مولفـه هـاي فراشـناخت سـهم بيشـتري در تبيـين پيشـرفت تحصـيلي دانش آموزان سال اول متوسطه دارند؟ روش جامعه ، نمونه و روش نمونه گيري جامعه ي آماري اين پژوهش شامل کليه ي دانش آموزان سال اول متوسـطه ي شهرسـتان دنا از استان کهگيلويه و بويراحمد مي باشد.
نقش متغيرهاي مورد پژوهش در پيشرفت تحصيلي به منظور پاسخ به اين سوال که از ميان متغيرهاي فراشناخت ، هوش ، و خودکارآمـدي کداميک پيش بيني کننده ي قوي تري براي پيشرفت تحصيلي دانش آموزان سـال اول متوسـطه است ، از تحليل رگرسيون چندگانه به شيوه ي همزمان استفاده شـد، بـه گونـه اي کـه در آن متغيرهاي هوش ، فراشناخت ، و خودکارآمدي به عنوان متغيرهاي پيش بين و ميانگين نمرات دو آزمون هماهنگ رياضي و زبان فارسي به عنوان متغير ملاک وارد معادلـه گرديـد.
Noncognitive skills in education: Emerging research and applications in a variety of international contexts, Learning and Individual Differences, 22(2), 173-177.