چکیده:
تصویب قانون اساسی عراق در سال 2005 میلادی و تشکیل حکومت فدرال در عراق و در نتیجه آن، ایجاد منطقه خودمختار کردستان عراق تاثیرهایی شایان توجه را بر کشورهای همجوار داشتهاست. به دلیل همجواری مرزی اقلیم کردستان با مناطق کردنشین کشورمان و نیز پیوندهای فرهنگی و قومی میان آنها، برخی تهدیدهای نرم ضد جمهوری اسلامی ایران ایجادشدهاست. اهمیتیافتن فرهنگ و هویت کردی، ارتقای سطح مطالبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ازجمله تهدیدهای نرمی هستند که امنیت کشورمان را تهدیدمیکنند. هدف این پژوهش که ابتنای آن بر روش توصیفی- تحلیلی است، بررسی وجوه مشترک میان کردهای دو کشور، بررسی منابع قدرت نرم کردها، بیان سابقه مبارزات کردها و داعیههای قدیمی آنان برای تحقق «کردستان بزرگ» است. جنبه نوآوری این تحقیق، تحلیل اتفاقهای کردستان عراق در چارچوب تهدید نرم ضد جمهوری اسلامی ایران است؛ بنابراین این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش است که تحولهای اخیر کردستان عراق چه تهدیدهای نرمی را متوجه امنیت کشورمان کردهاست. مولفان بر این اعتقادند که به دلیل قرابت فرهنگی، هویتی و نژادی و نیز قدرت نرم اقلیم کردستان، خودمختاری کردستان عراق در کنار فعالیتهای آنان درراستای اعتلای هویت کردی تهدیدهایی نرم را ضد کشورمان ایجادمیکند.
خلاصه ماشینی:
بهنظرمیرسد با وجود قدمت مسئلهدارشدن شاکلههای فرهنگی و هویتی نزد کردها، رویدادها و تحولهای معاصر نظیر نشریه و تعمیق فناوریهای نوین ارتباطی- اطلاعاتی، نفوذپذیرشدن فزاینده مرزهای اجتماعی و درهمتنیدگی جهانی و گسترش ارزشهای جهانشمول، به تشدید ضایعات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی منجرشدهاند (نش، 1380: 3 تا 290) که در این راستا کردها نیز با توجه به هویت قومی تأثیرگذار میتوانند ابزاری مناسب را برای اعمال خواستهای قومی خود در سایر مناطق داشتهباشند و در همین زمینه، حکومت اقلیم کردستان (که بنیان آن براساس «کردایتی» یا همان هویت کردی است) با فهم این موضوع که هر حکومتی برای حفظ موجودیت خود و رویارویی و تقابل با چالشهای درونی و بیرونی، ناگزیر است، بر تمایلها و ارزشهایی تکیهکند که ماهیت حکومت را تشکیلداده و آرمان سیاسی آن جامعهاند و بکوشد که از این ابزار استفادهکند.
موضوع تقویت احساسات ناسیونالیسم قومی در میان اکراد منطقه بهخصوص در میان کردهای ساکن در کشورمان و احساس پیوند بیش از پیش با اکراد اقلیم کردستان عراق، پس از گسترش اختیارها و احتمال استقلال آن اقلیم بهعنوان تهدیدی نرم تلقیمیشوند که امنیت سیاسی و اجتماعی کشورمان را با چالش جدی مواجهمیکنند و قومیت مشترک میان کردهای ایران و کردهای عراق و زمینه مشترک آنها در مقوله هویت قومی فراهمآورنده تهدیدهای نرم یادشده پس از تحولهای کردستان عراق است.
وجود تهدیدهای نرم برپایه قومیت و ناسیونالیسم قومی ازجمله تهدیدهایی است که بهتازگی در برخی مناطق ایران مشاهدهمیشود اما تهدید هویتی و قومیتی کردها با توجه به جریان خودمختاری کردستان عراق جدید، تأثیری بیشتر برای بهچالشکشیدن امنیت ملی ایران داشتهاست.