چکیده:
حیات انسانی دارای کرامت است و از منظر آموزه های دینی و اسناد فراملی تجاوز به آن، ناروا و جنایتی بزرگ است؛ از اینرو اقداماتی چون سقط جنین و قتل چنانچه مشروع نباشد، تعرض به حیات آدمی، به عنوان یکی از بنیادی ترین حقوق بشر، ارزیابی می شود. خودکشی، اتانازی و خودکشی یاری شده نیز اقداماتی ناقض حق حیات ارزیابی می شوند که توسل به آن ها اصولا اقدامات مرتکب را از دائره حرمت خارج نمی کنند. در سیاست جنائی ایران تحت تاثیر آموزه های دینی و فقهی، خودکشی اگرچه مباح نبوده ولی مورد جرم انگاری قرار نگرفته است و به طور تبعی معاونت در خودکشی نیز جرم نیست. با وجود این قانونگذار ایران در قانون جرائم رایانه ای برخی از اقدامات یاری دهنده و تسهیل کننده خودکشی از طریق سامانه های رایانه ای یا مخابراتی را جرم معرفی کرده است. این مقاله پیشنهاد می کند در راستای تکریم حیات انسانی و پیشگیری از پدیده انحرافی خودکشی برخی از وجوه معاونت در خودکشی به عنوان جرم مستقل معرفی شود. اجرای اقدامات حمایتی فوری در مورد افرادی که به هر دلیل دست به خودکشی زده و موفق نشده اند از تدابیر ضروری دیگری است که از پدیده مزبور جلوگیری می کند.
خلاصه ماشینی:
تکریم حیات و منع خودکشی دکتر محسن عینی استادیار گروه حقوق دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره ) مریم نوازنی دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره ) چکیده حیات انسانی دارای کرامت است و از منظر آموزه های دینی و اسناد فراملی تجاوز به آن ، ناروا و جنایتی بزرگ است ؛ از اینرو اقداماتی چون سقط جنین و قتل چنانچه مشروع نباشد، تعرض به حیات آدمی ، به عنوان یکی از بنیادی ترین حقوق بشر، ارزیابی می شود.
حق ، اصولا به منظور تنظیم روابط مردم و حفظ نظم در اجتماع ، اعطا شده است (کاتوزیان ، ١٣٨٣: ١٣) و در حقوق اسلامی نیز عقیده بر این است که هر حق ، دست کم باید یکی از سه اثر: قابلیت اسقاط ، قابلیت نقل و قابلیت انتقال را دارا باشد (لطفی ، ١٣٨١: ١٥).
آیا می توان در نقطه مقابل شناسایی حق حیات ، حق مرگ را به رسمیت شناخت ؟ آیا اجازه تسریع در مرگ، به انسان ها داده شده ؟ حفظ حیات ، حقی قابل اسقاط است یا تکلیف است و حکم ؟ و اساسا منشأ این حق چیست ؟ از منظر آموزه های ادیان الهی در این راستا دو تصویر قابل ترسیم است ، اول زمانی که می گوییم انسان یک جاندار است و حیات دارد و به طور طبیعی از حق حیات خود دفاع خواهد کرد، توالد می کند، لذت را درک می کند و درد را می چشد و زندگی مطلوب را برای خود می خواهد و در ادامه حیات خود، حالت جنگ و دفاع به خود می گیرد.