چکیده:
طبق نظریه چرخه عمر، واحدهای تجاری در مراحل مختلف چرخه عمر، دارای خصوصیات ریسک متفاوت هستند و ارزشگذاری معیارهای واحد تجاری از سوی بازار سرمایه، به اهمیت نسبی آن معیارها برای واحد تجاری در مراحل مختلف چرخه عمر بستگی دارد. در این تحقیق این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد که آیا مراحل چرخه عمر باعث واکنش متفاوت بازار سرمایه، به عوامل ریسک عادی می شود؟ و آیا بین قدرت توضیحی عوامل ریسک و تغییر در مراحل چرخه عمر، همگرایی وجود دارد؟ عوامل ریسک عادی مورد مطالعه در این تحقیق نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، اندازه، بتا و اهرم است. جامعه آماری تحقیق، شرکت های غیر مالی بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1383 تا 1389 می باشند. ابتدا واحدهای تجاری عضو جامعه آماری با استفاده از متغیرهای رشد فروش، تغییر در مخارج سرمایه ای و عمر واحد تجاری به سه گروه واحدهای تجاری در حال رشد، بالغ و در حال افول تقسیم شده اند. مدل رگرسیون برازش شده ترکیبی از معیارهای ریسک و عملکرد با بازده سهام است که از مدل قیمت گذاری آربیتراژ اقتباس گردیده است. نتایج نشان می دهد که بازار سرمایه، عوامل ریسک را به طور مساوی قیمت-گذاری نمی کند و مربوط بودن ارزش عوامل ریسک مشروط به مراحل چرخه عمر واحد تجاری است. همچنین طبق نتایج آزمون کرامر، بین ضریب تعیین تعدیل شده معیارهای ریسک در واحدهای تجاری در حال رشد و در حال افول با واحدهای تجاری بالغ تفاوت معنادار آماری وجود دارد. ولی این تفاوت آماری بین واحدهای تجاری در حال رشد و در حال افول وجود ندارد.
The firm life cycle theory states that the enterprises have different risk characteristics in the different stage of the life cycle and pricing the firm factors by the capital market depends on the relative importance of these factors in different stages of the life cycle. The subject examined in this study is that whether the life cycle stages caused the different capital market reaction to risk factors? And if there is a convergence between the changes in the life cycle stages and risk factor relations? Common risk factors examined here are book value to market value, beta, size and financial leverage. The statistical universe of this study is the nonfinancial firms in Tehran Stock Exchange during the years 1383 to 1389. These enterprises firstly divided into three groups of growing, mature and declining ones by using the sales growth variables, change in capital expenditure and the firm age. The estimated regression model is a combination of the risk factors and performance with stock return which is adapted from the Arbitrage Pricing Theory. These results show that the capital market isn`t pricing the risk factors equally and the value relevance of the risk factors depends on the firm life cycle. Also the Cramer test results show that there is a significant difference between the risk factors` adjusted R-squared of the enterprises in the growth and decline stages with the mature ones. But this difference does not exist between the enterprises in growth and decline stages.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان میدهد که بازار سرمایه، عوامل ریسک را بهطور مساوی قیمتگذاری نمیکند و مربوط بودن ارزش عوامل ریسک مشروط به مراحل چرخه عمر واحد تجاری است.
شاخهای از پژوهشهای تجربی حسابداری مالی، به بررسی اثر چرخه عمر واحد تجاری (مانند رشد، بلوغ و افول که در تحقیق آنتونی و رامش (1992) توصیف شده است) روی مربوط بودن ارزش دادههای کلیدی صورتهای مالی مثل فروش، عایدی، سودآوری، جریانهاینقدی و مخارجسرمایهای میپردازند (بلک ،1998؛کالونکی و سیلوولا، 2008؛ آهارونی و همکاران،2006؛وانگ و همکاران،2008؛ بیکسیا،2007).
نتایج نشان میدهد که مربوط بودن ارزش عوامل ریسک، مشروط به مراحل چرخه عمر واحد تجاری است.
بر این اساس به منظور فراهم کردن شواهدی تجربی برای مسئله پژوهش فرضیه های زیر تدوین شده است : فرضیه اول: بین قیمتگذاری عوامل ریسک و مراحل چرخه عمر، رابطه معناداری وجود دارد.
این نتایج مشابه تحقیقات کالونکی و سیلولا (2008)، گراهام (2008)، لی و اسلاکم (2005)، جنکینز و همکاران (2004)، بلک (1998) میباشد که نشان میدهند واحدهای تجاری در حال رشد و واحدهای تجاری در حال افول، نسبت به واحدهای تجاری بالغ دارای سطوح ریسک بالاتری هستند و مربوط بودن ارزش عوامل مورد بررسی، مشروط به مراحل چرخه عمر است.
نتایج آزمون z کرامر که به منظور بررسی وجود تفاوت آماری بین ضرایب تعیین عوامل ریسک در مراحل مختلف چرخه عمر استفاده شد نشان داد که بین ضرایب تعیین در واحدهای تجاری بالغ با واحدهای تجاری در حال رشد و در حال افول از نظر آماری تفاوت وجود دارد.