چکیده:
ازدواج از کردارها و موضوعات بحث برانگیز و داستان ساز شاهنامه است . گرچه در ابتدا حادثه ای شیرین مینماید، ولی جز در چند مورد ازدواج های خوش فرجام ، پایانی غم انگیز دارد و حادثه ای را درون خود میپرورد؛ موجب جنگ ، شورش ، خونریزی، تباهی، مرگ ، از بین رفتن نسل پادشاهان ، خیانت ، کین خواهی و کدورت میگردد. ازدواج های شاهنامه را براساس نوع پیوندی که مرد و زن با یکدیگر دارند به دسته های مختلفی میتوان تقسیم کرد. در این مقاله سعی بر این بوده است که چگونگی پیوند و زناشویی در شاهنامه ، انواع ازدواج ها براساس مقام و موقعیت اجتماعی زنان و آداب و سنن ایرانیان در امر ازدواج مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
سياوش اين امر را به پيران ميسپرد، پيران فرنگيس را از افراسياب خواستگاري ميکند اما با مخالفت و بددلي افراسياب مواجه ميشود: ز کاووس و تخم افراسياب چو آتش بود تيز يا موج آب (چاپ مسکو /ج ٢ / ٩٧ / ١٤٩٦ ) پيران به افراسياب اطمينان ميدهد: کسي کز نژاد سياوش بود خردمند و بيدار و خامش بود کزين دو نژاده يکي نامور برآرد به خورشيد تابنده سر بـــه ايـــران و تــوران بـود شهريـــار دو کشور بـــرآسايـــد از کــــــارزار (همان /ج ٣ / ٩٨ / ١٥٠٠ ـ ١٥٠٣) افراسياب به اين امر راضي ميشود و دخترش فرنگيس را با هدايا و جهيزيه اي فراوان به خانه سياوش ميفرستد، پيمان زناشويي ميبندند و پيماني شاهانه مينويسند و فرنگيس را به عقد سياوش مطابق آيين درميآورند و حتي به مبارکي اين وصلت در زندان ها را هم ميگشايند: نوشتند منشور بر پرنيان همه پادشاهي به رسم کيان به خان سياوش فرستاد شاه يکي تخت زرين و زرين کلاه در بســــته زنــــدان ها گشـــاد از او شــادمان بخت و او نيز شــاد (همان /ج ٣ / ١٠١ / ١٥٤٧ تا ١٥٤٩) ازدواج گشتاسب با کتايون دختر قيصر روم نتيجه اين پيوند اسفنديار است که غمنامه رستم و اسفنديار را به وجود ميآورد و جنگ هاي شوم ايرانيان با ارجاسپ توراني را در پي دارد.